Номер 152, страница 102 - гдз по белорусскому языку 8 класс учебник Бадзевіч, Саматыя

152. Прачытайце тэкст. Дайце яму загаловак. Вызначце стыль і тып тэксту. Знайдзіце мастацкія азначэнні. З якой мэтай яны ўведзены ў гэта апісанне?

Спішыце тэкст, расстаўляючы прапушчаныя знакі прыпынку. Падкрэсліце прыметнікі-азначэнні і прыметнікі-выказнікі.

Ах, гэтая мележаўская ўсмешка!

Прыязная, іранічная, загадкавая, сарамлівая, кплівая1, цёплая, хітраватая, задумлівая і шматзначная, але заўсёды чалавечная, неабразлівая.

Такой усмешкі ні ў кога не было — адразу і так многа тонаў, паўтонаў, адценняў2, як у той вясёлцы, што летнім днём перакідваецца3 цераз ціхую, задуменную Прыпяць.

Усмешка водбліск душы. Пустая душа — пустая ўсмешка. У Мележа ўсмешка была таленавітая, шчырая. Яна сагравала прыязнасцю і тады, калі азмрочвалася самотай, а бывала і так, што абодва пачуцці адразу афарбоўвалі яе — твар іскрыўся шчасцю, у вачах таілася туга.

Смех разрадка. Ён адключае чалавека хоць на імгненне ад напружанай працы мозга. Ды нават і тады, калі Мележ смяяўся ад усёй душы, з яго тваруа — во дзіва! — не знікала напружанасць думкі (А. Асіпенка).

• Зрабіце сінтаксічны разбор выдзеленых словазлучэнняў.

Апішыце ўсмешку (на выбар) аднаго са сваіх родных ці сябра (сяброўкі). Выкарыстайце пры гэтым мастацкія азначэнні.

Мележаўская ўсмешка

Стыль тэксту — мастацкі. Тып тэксту — апісанне з элементамі разважання.

Мастацкія азначэнні: мележаўская, прыязная, іранічная, загадкавая, сарамлівая, кплівая, цэпкая, хітраватая, задумлівая, шматзначная, чалавечная, неабразлівая, ціхую, задуменную, пустая, таленавітая, шчырая, напружанай.

Яны ўведзены ў апісанне, каб стварыць яркі, шматгранны і эмацыянальна насычаны вобраз усмешкі, раскрыць глыбіню асобы, багаты ўнутраны свет чалавека.

Ах, гэтая мележаўская ўсмешка!

Прыязная, іранічная, загадкавая, сарамлівая, кплівая, цэпкая, хітраватая, задумлівая і шматзначная, але заўсёды чалавечная, неабразлівая.

Такой усмешкі ні ў кога не было — адразу і так многа тонаў, паўтонаў, адценняў, як у той вясёлцы, што летнім днём перакідваецца цераз ціхую, задуменную Прыпяць.

Усмешка — водбліск душы. Пустая душа — пустая ўсмешка. У Мележа ўсмешка была таленавітая, шчырая. Яна сагравала прыязнасцю і тады, калі азмрочвалася самотай, а бывала і так, што абодва пачуцці адразу афарбоўвалі яе — твар іскрыўся шчаснасцю, у вачах таілася туга.

Смех — разрадка. Ён адключае чалавека хоць на імгненне ад напружанай працы мозга. Ды нават і тады, калі Мележ смяяўся ад усяе душы, з яго твару — во дзіва! — не знікала напружанасць думкі (А. Асіпенка).

•

азмрочвалася самотай
азмрочвалася (чым?) самотай
Галоўнае слова — азмрочвалася (дзеяслоў), залежнае — самотай (назоўнік, дапаўненне). Тып сувязі — кіраванне.

сагравала прыязнасцю
сагравала (чым?) прыязнасцю
Галоўнае слова — сагравала (дзеяслоў), залежнае — прыязнасцю (назоўнік, дапаўненне). Тып сувязі — кіраванне.

напружанасць думкі
напружанасць (чаго?) думкі
Галоўнае слова — напружанасць (назоўнік), залежнае — думкі (назоўнік, азначэнне). Тып сувязі — кіраванне.

•

Усмешка маёй бабулі заўсёды цёплая і ласкавая. Яна, як сонечны праменьчык, праганяе любы смутак. У куточках яе вачэй збіраюцца вясёлыя, гарэзлівыя зморшчынкі. Гэтая дарагая, шчырая ўсмешка сагравае душу і дорыць спакой. Яна крыху стомленая, але такая мудрая і ўсёвідушчая. У ёй уся бязмежная любоў да сваіх унукаў.