Номер 174, страница 116 - гдз по белорусскому языку 8 класс учебник Бадзевіч, Саматыя

174. Прачытайце тэкст. Вызначце яго стыль і тып. Сваю думку абгрунтуйце. Назавіце акалічнасці і адкажыце, якую ролю ў стварэнні тэксту яны выконваюць.

Сяброўкі

Увайшоў у змрочны бор. Доўга хадзіў і слухаў. Ага, нехта стукае, варакузіцца*.

Іду на стук. Убачыў — сядзіць у камлі яліны чорная птушка ў акуратным чырвоным берэціку і дзяўбе кару.

Жаўна! Лапатая*, кіпцюрастая, дзюба на краічках светлая, у кутках жаўтлявая, а шапачка чырвоная-чырвоная. Вока ў белай аблямоўцы.

Жаўна

Прайшоў далей, пад двухпутку*, па якой падвозяць да ТЭЦ паліва. Выйшаў на святло, па снезе, зноў трапіў у глухі, запаветны бор. Убачыў сойку. Скакала па яловым шыгаллі, дзяўбла нешта. Вунь яшчэ птушка мільганула. Села на пень паміж мной і сойкай. Жаўна! Старая знаёмая?!

Жаўна як села на пень, дык адразу ў работу — толькі трэскі ляцяць. Падышоў бліжэй. Сойка не спудзілася, не заверцалася. Бо чорны дзяцел ёй як вартаўнік.

Сойка

Раз завіхаецца каля пня — значыць* усё спакойна. Яны побач, за два-тры метры. І не сварацца, не заміпаюць адна адной.

Быццам добрыя сяброўкі — жаўна і сойка. «Розныя харчовыя базы», — патлумачаць арнітолагі*. Дзве сяброўкі... Ну а я — трэці лішні. Завярнуўся і пайшоў у іншы бок (Паводле А. Наварыча).

Выпішыце з тэксту апісанне жаўны.

Вусна апішыце сойку па малюнку.

• Сфармулюйце і запішыце асноўную думку тэксту.

Тэкст належыць да мастацкага стылю, тып — апавяданне з элементамі апісання. Мастацкі стыль вызначаецца праз эмацыянальнасць, вобразнасць, выкарыстанне эпітэтаў (змрочны бор, кіпцюрастая птушка, чырвоная-чырвоная шапачка). Гэта апавяданне, бо ёсць сюжэт і паслядоўнасць падзей, а таксама элементы апісання, бо аўтар падрабязна малюе знешнасць птушак. Акалічнасці (у змрочны бор, доўга, на стук, у камлі яліны, далей, на пень, бліжэй, спакойна) дапамагаюць стварыць вобраз месца і часу дзеяння, робяць тэкст больш жывым і выразным.

Апісанне жаўны: чорная птушка ў акуратным чырвоным берэціку; лапатая, кіпцюрастая, дзюба на краёчках светлая, у кутках жаўтлявая, а шапачка чырвоная-чырвоная; вока ў белай аблямоўцы.

Сойка — птушка з ружавата-карычневым апярэннем. На галаве ў яе светлы чубок з цёмнымі рыскамі, ад дзюбы ідуць чорныя палоскі-«вусы». Найбольш прыкметная рыса — ярка-блакітныя пёркі з чорнымі палоскамі на крылах. Хвост чорны, а надхвосце белае.

Асноўная думка тэксту ў тым, што розныя віды ў прыродзе могуць жыць у згодзе і міры, не замінаючы адзін аднаму, калі яны не з'яўляюцца канкурэнтамі ў харчаванні.