Номер 207, страница 129 - гдз по белорусскому языку 8 класс учебник Бадзевіч, Саматыя

207. Выразна прачытайце верш Алеся Пісьмянкова.

Восеньскі одум* бусла.

Каліва светлай самоты.

Ціха ў душы ажыла

згаслая

некалі

нота.

Срэбра зялёнай травы.

Думных лясоў пазалота.

Жораў у небе сівым —

чыстая

ціхая

нота.

Востры халодны скавыш*.

Рэшта апошняй пяшчоты.

Дзякуй, што ты не маўчыш,

ціхая

чыстая

нота.

• Выпішыце назыўныя сказы. Прааналізуйце іх будову, граматычнае выражэнне і стылістычную функцыю ў вершы. Чаму ў тэксце так абмежавана ўжываюцца дзеясловы?

Да слова самота падбярыце сінонімы і запішыце іх.

• Назыўныя сказы, выпісаныя з верша:

Восеньскі одум бусла.

Каліва светлай самоты.

Срэбра зялёнай травы.

Думных лясоў пазалота.

Востры халодны скавыш.

Рэшта апошняй пяшчоты.

Гэта аднасастаўныя назыўныя сказы. Усе яны развітыя, бо галоўны член сказа мае даданыя члены. Граматычная аснова ў іх выражана галоўным членам — назоўнікам у форме назоўнага склону адзіночнага ліку (одум, каліва, срэбра, пазалота, скавыш, рэшта). Стылістычная функцыя гэтых сказаў — стварэнне вобразаў-карцін, замалёвак прыроды. Яны дапамагаюць перадаць стан, а не дзеянне, падкрэсліваюць статычнасць, сузіральнасць моманту. Гэта надае вершу маляўнічасць і экспрэсіўнасць.

Дзеясловы ў тэксце ўжываюцца абмежавана, таму што мэта аўтара — стварыць паэтычную карціну восені, засяродзіць увагу на стане прыроды і душы, на асобных прадметах і іх прыметах. Адсутнасць дзеясловаў запавольвае тэмп, стварае атмасферу цішыні, спакою і задуменнасці, што адпавядае агульнаму настрою верша.

Сінонімы да слова самота: адзінота, адзіноцтва, самотнасць.