Номер 201, страница 126 - гдз по белорусскому языку 8 класс учебник Бадзевіч, Саматыя

201. Прачытайце верш. Вызначце, чым дасягаецца катэгарычнасць і лаканізм выказвання. У чым павучальнасць верша? Выпішыце некалькі безасабовых сказаў. Чым выражаны ў іх галоўны член сказа?

Не трэба жыць, як набяжыць.

Так жыць на свеце трэба,

Каб да апошніх дзён любіць

Людзей, зямлю і неба.

Не падаць у сляпы адчай,

Як затрашчаць падпоркі^Л,

Знаць, што жыццёвы каравай

Бывае часам горкі.

Якім ні будзеш малайцом, —

Старайся не забыцца,

Што лепей плакаць з малайцом,

Чым з дурнем весяліцца.

Хто многа вынес на вяку,

Загартаваўшы^С волю,

Табе на раны ў час пакут

Ён не падсыпле солі.

Пад знакам шчасця і бяды

Так жыць на свеце трэба,

Нічым каб не зняславіў ты

Людзей, зямлю і неба.

А. Грачанікаў.

Катэгарычнасць і лаканізм выказвання дасягаюцца праз ужыванне безасабовых канструкцый з інфінітывам і мадальнымі словамі (не трэба, трэба). Такія сказы гучаць як агульнапрынятыя правілы, парады ці катэгарычныя загады.

Павучальнасць верша заключаецца ў тым, што аўтар дае маральныя парады, як трэба жыць годна: быць моцным, стойкім, не здавацца, любіць людзей, зямлю і неба, правільна выбіраць сяброў.

Прыклады безасабовых сказаў: Не трэба жыць, як набяжыць. Так жыць на свеце трэба. Не падаць у сляпы адчай.

Галоўны член у гэтых сказах выражаны спалучэннем мадальнага слова трэба (з адмоўнай часціцай не) і інфінітыва жыць або інфінітывам падаць (з адмоўнай часціцай не).