Номер 194, страница 124 - гдз по белорусскому языку 8 класс учебник Бадзевіч, Саматыя

194. Спішыце прыказкі, падкрэсліце граматычную аснову. Дакажыце, што гэтыя сказы з’яўляюцца абагульнена-асабовымі. Чым выражаны ў іх выказнік?

1. Будзь спярша выслуха́чым, а пасля апавяда́чам. 2. Не за сваю справу не бярыся. 3. З незабітага^c ліса шубы не шыюць.

4. Куляй пацэліш^M у аднаго, у двух, а трапным словам — у тысячу^a.

Растлумачце сэнс прыказак. У якіх маўленчых сітуацыях іх можна ўжыць?

1.Будзь спярша выслухачам, а пасля апавядачам. 2. Не за сваю справу не бярыся. 3. З незабітага ліса шубы не шыюць. 4. Куляй пацэліш у аднаго, у двух, а трапным словам — у тысячу.

Гэтыя сказы з’яўляюцца абагульнена-асабовымі, таму што дзеянне ў іх адносіцца да любой асобы ўвогуле, а не да канкрэтнай. Выказнікі ў сказах выражаны: 1, 2 — дзеясловамі ў форме 2-й асобы адзіночнага ліку загаднага ладу (будзь, не бярыся); 3 — дзеясловам у форме 3-й асобы множнага ліку (не шыюць); 4 — дзеясловам у форме 2-й асобы адзіночнага ліку будучага часу (пацэліш).

• Растлумачэнне сэнсу прыказак:

1.Будзь спярша выслухачам, а пасля апавядачам. Сэнс прыказкі ў тым, што перш чым гаварыць самому, трэба ўважліва выслухаць іншых. Яе можна ўжыць у сітуацыі, калі чалавек зашмат гаворыць і не дае слова суразмоўцу.

2.Не за сваю справу не бярыся. Гэта парада не ўмешвацца ў чужыя справы або не брацца за тое, у чым не маеш досведу. Прыказку ўжываюць, калі хочуць засцерагчы кагосьці ад непасільнай для яго задачы.

3.З незабітага ліса шубы не шыюць. Сэнс у тым, што нельга разлічваць на поспех або дзяліць выгаду ад справы, якая яшчэ не завершана. Так кажуць таму, хто заўчасна святкуе перамогу або будуе планы на аснове таго, што яшчэ не адбылося.

4.Куляй пацэліш у аднаго, у двух, а трапным словам — у тысячу. Прыказка падкрэслівае вялікую сілу слова, якое можа быць больш уплывовым і небяспечным за зброю, бо яно здольнае ўздзейнічаць на вялікую колькасць людзей. Яе можна ўжыць у размове пра адказнасць за сказанае, пра ўплыў прамоўцаў, пісьменнікаў ці сродкаў масавай інфармацыі.