Номер 4, страница 15 - гдз по белорусской литературе 9 класс учебник Праскаловіч, Рагойша

4. Уявіце, што вам трэба расказаць пра Ефрасінню Полацкую свайму замежнаму сябру. На што ў першую чаргу вы звернеце ўвагу? Якімі фактамі з жыцця і дзейнасці паспрабуеце зацікавіць сябра? Зверніцеся да дадатковай літаратуры, інтэрнэт-рэсурсаў, каб пашырыць уласныя веды пра беларускую асветніцу.

4. Распавядаючы замежнаму сябру пра Ефрасінню Полацкую, я б у першую чаргу звярнуў увагу на тое, што яна была не проста манахіняй, а сапраўднай асветніцай, мецэнаткай і грамадскай дзяячкай XII стагоддзя, якую шануюць як святую. Яна з'яўляецца адной з самых вядомых жанчын у гісторыі Беларусі.

Каб зацікавіць сябра, я б выкарыстаў наступныя факты з яе жыцця і дзейнасці:

Князёўна, якая абрала іншы шлях. Ефрасіння (у свеце яе звалі Прадслава) была ўнучкай магутнага полацкага князя Усяслава Чарадзея. Ёй прадракалі выгадны дынастычны шлюб, але ў 12 гадоў яна таемна пайшла ў манастыр, адмовіўшыся ад багацця і ўлады дзеля духоўнага жыцця і служэння людзям. Гэта гісторыя пра моцны характар і свядомы выбар.

Заснавальніца адукацыйных цэнтраў. Ефрасіння заснавала ў Полацку жаночы і мужчынскі манастыры, якія сталі буйнейшымі цэнтрамі асветы і культуры. Пры іх дзейнічалі школы, дзе вучылі грамаце, а таксама майстэрні па перапісванні кніг (скрыпторыі). Яна сама перапісвала кнігі, што ў той час было вельмі важнай і складанай працай.

Стваральніца нацыянальных рэліквій. Па яе замове майстар Лазар Богша ў 1161 годзе стварыў унікальны шэдэўр — Крыж Ефрасінні Полацкай. Гэта была не проста каштоўнасць, а найважнейшая духоўная святыня. На жаль, падчас Другой сусветнай вайны крыж быў страчаны, і яго лёс дагэтуль застаецца адной з галоўных таямніц беларускай гісторыі. Таксама дзякуючы ёй быў пабудаваны Спаса-Праабражэнскі сабор, дзе захаваліся ўнікальныя фрэскі XII стагоддзя.

Дыпламат і міратворац. Аўтарытэт Ефрасінні быў настолькі высокі, што яна выступала ў ролі міратворцы, спыняючы канфлікты паміж князямі і спрыяючы ўмацаванню Полацкага княства.

Я б падкрэсліў, што Ефрасіння Полацкая — гэта сімвал духоўнасці, мудрасці і асветы для беларусаў, а яе жыццёвы шлях з'яўляецца прыкладам самаадданага служэння свайму народу і высокім ідэалам.