Номер 1, страница 71 - гдз по белорусской литературе 9 класс учебник Праскаловіч, Рагойша

1. Абгрунтуйце тэзіс, што ў паэме «Тарас на Парнасе» вырашаецца пы-танне народнасці літаратуры. Праілюструйце фактамі з твора.

1. У паэме «Тарас на Парнасе» пытанне народнасці літаратуры з’яўляецца цэнтральным. Аўтар сцвярджае каштоўнасць літаратуры, якая караніцца ў жыцці, мове і светапоглядзе простага народа, і робіць гэта праз супрацьпастаўленне «высокага» свету мастацтва (Парнас) і зямнога свету беларускага селяніна.

Галоўны доказ — вобраз самога героя, палешука Тараса. Гэта тыповы прадстаўнік беларускага народа: практычны, кемлівы, працавіты, з пачуццём уласнай годнасці. Яго трапленне ў асяроддзе багоў і літаратараў сімвалізуе прыход у літаратуру новага героя — чалавека з народа. Сваімі паводзінамі і ацэнкамі Тарас нібыта «правярае» мастацтва на яго жыццёвасць і блізкасць да людзей.

Мова паэмы — яшчэ адзін аргумент. Твор напісаны жывой, каларытнай беларускай мовай, багатай на народныя выслоўі, параўнанні і гумар (напрыклад, апісанне знешнасці багінь: Венера — «гола, як маці нарадзіла», Геба — «дзяўчына стройна, чарнаброва»). Выкарыстанне простай мовы для апісання «высокіх» тэм даказвала яе мастацкую паўнавартаснасць і сцвярджала права беларускай мовы быць мовай літаратуры.

Народны погляд на мастацтва праяўляецца ў «зазямленні» вобразаў парнаскіх жыхароў. Багі і багіні ўспрымаюцца Тарасам не як велічныя істоты, а як звычайныя паны ці сяляне са сваімі клопатамі: яны гуляюць у карты, танцуюць, частуюцца. Нават Зеўс паказаны як гаспадарлівы пан. Гэта паказвае, што сапраўднае мастацтва павінна быць звязана з рэальным жыццём, а не існаваць у ізаляваным, узвышаным свеце.

Ключавым фактам з'яўляецца сцэна сустрэчы Тараса з рускімі пісьменнікамі. Герой дае ім ацэнку з пазіцыі народнай маралі і разумення задач літаратуры. Ён з павагай ставіцца да Пушкіна, Лермантава, Гогаля, таму што іх творчасць была звернута да жыцця. Кульмінацыяй з'яўляецца эпізод, калі Тарасу даюць на суд новы літаратурны твор. Хоць ён і адзначае складнасць мовы, але галоўны яго папрок аўтару: «Адно, што кепска — многа лжэш!». Гэтымі словамі сцвярджаецца галоўны прынцып народнай літаратуры — праўдзівасць.