Номер 30, страница 24 - гдз по белорусскому языку 11 класс учебник Валочка, Васюковіч

30. Як вядома, беларуская, руская і ўкраінская мовы належаць да ўсходнеславянскай падгрупы славянскай групы індаеўрапейскай моўнай сям'і. Гэты факт сведчыць як пра блізкасць, так і пра адметнасць кожнай з усходнеславянскіх моў.

Прачытайце тэкст на ўкраінскай мове. Паспрабуйце здагадацца, што могуць абазначаць незнаёмыя словы. Пра якія віды падпарадкавальнай сувязі слоў у словазлучэнні ідзе размова?

Узгаднення — це такий спосіб падпарадкаванага зв'язку, при якому залежнае слова уподобніецца до галоўнага слова у формах спільних для них граматичних категорій.

Кіравання — це такий спосіб падпарадкаванага зв'язку, за яким залежнае слова ставіцца в певній відмінковій формі.

Прылягання — це такий спосіб падпарадкаванага зв'язку, при якому залежнае слова мае незмінную форму й поєднуецца з головним толькі за змістом (І. Арібжанова).

Запішыце адпаведнікі да наступных беларускамоўных лінгвістычных тэрмінаў на рускай і ўкраінскай мовах: дапасаванне — ..., кіраванне — ..., прымыканне — ... .

Растлумачце структуру, паводле якой будуецца азначэнне паняцця.

Раскажыце, якую замежную мову вывучаеце. Якія лінгвістычныя тэрміны — назвы відаў падпарадкавальнай сувязі слоў у словазлучэнні — ужываюцца ў ёй? Якую славянскую мову вам хацелася б вывучаць дадаткова? Чаму?

Дапасаванне — узгодження (укр.), согласование (рус.).

Кіраванне — керування (укр.), управление (рус.).

Прымыканне — прилягання (укр.), примыкание (рус.).

Азначэнні паняццяў у тэксце будуюцца па наступнай структуры: тэрмін, пасля якога ідзе працяжнік, далей — абагульняльнае паняцце (спосіб підрядного зв’язку), якое ўдакладняецца праз указанне на адметныя прыметы (частка, што пачынаецца са слоў «при якому»).

Я вывучаю англійскую мову. У ёй для абазначэння відаў падпарадкавальнай сувязі ўжываюцца тэрміны: agreement (дапасаванне), government (кіраванне) і adjunction (прымыканне).

Мне хацелася б дадаткова вывучаць польскую мову. Гэта блізкая да беларускай славянская мова, але яна належыць да заходнеславянскай групы і мае шмат адметных фанетычных і граматычных рыс. Параўнанне з ёй дазволіла б глыбей зразумець як унікальнасць беларускай мовы, так і агульныя заканамернасці развіцця славянскіх моў.