Номер 43, страница 35 - гдз по белорусскому языку 11 класс учебник Валочка, Васюковіч

43. Адкажыце на пытанні:

1. Якія члены сказа называюцца аднароднымі?

2. Як звязваюцца аднародныя члены сказа ў вуснай мове і на пісьме?

3. Прывядзіце прыклады сказаў з аднароднымі членамі, якія выражаюцъ спалучальныя (злучнікі і, ды (у значэнні ‘і’), ні — ні), супраціўныя (злучнікі але, а, аднак, затое, ды (у значэнні ‘але’), размеркавальныя (ці, ці — ці, або, або — або, то — то, ці то — ці то, ні то — ні то), супастаўляльныя (злучнікі як — так і, не толькі — і, не столькі — колькі) адносіны.

1. Аднародныя члены сказа — гэта члены сказа, якія адказваюць на адно і тое ж пытанне, адносяцца да аднаго і таго ж слова і выконваюць аднолькавую сінтаксічную функцыю (з'яўляюцца дзейнікамі, выказнікамі, дапаўненнямі, азначэннямі або акалічнасцямі).

2. У вуснай мове аднародныя члены сказа звязваюцца інтанацыяй пералічэння. На пісьме сувязь паміж імі афармляецца з дапамогай злучальных злучнікаў і (або) косак.

3.

Спалучальныя адносіны:

У садзе раслі яблыні і грушы.

На вуліцы было свежа ды ветрана.

Яна не чытала ні кніг, ні газет.

Супраціўныя адносіны:

Сонца свяціла, але не грэла.

Гэта быў не чалавек, а звер.

Доўга чакалі, аднак ніхто не прыйшоў.

Дом стары, затое вельмі ўтульны.

Малы, ды ўдалы.

Размеркавальныя адносіны:

Ты пойдзеш у кіно ці застанешся дома?

То дождж пойдзе, то сонца выгляне.

Трэба было або пагадзіцца, або адмовіцца.

Ці то вецер зашумеў, ці то нехта прайшоў.

Супастаўляльныя адносіны:

Як дзеці, так і дарослыя любяць падарункі.

Ён быў не толькі таленавіты, і вельмі працавіты.

Яна была не столькі стомленая, колькі засмучаная.