Номер 229, страница 141, частка 1 - гдз по белорусскому языку 5 класс учебник частка 1 Валочка, Зелянко

229. Прачытайце пачатак апавядання. Што вы ведаеце пра Пакровы?

Пасля заняткаў Святланка ўвайшла ў свой двор і спынілася. Яшчэ раніцай маладзенькая груша зіхацела жоўта-аранжавымі лісцікамі. Здавалася, што нехта ўпрыгожыў яе залатымі манетамі. І вось табе: ні лісточка!

Дзядуля ўбачыў Святланку і паклікаў яе:

— Ну і чаго ты стаіш там, унучачка? Ты дзівішся, што вец..р хутка лісце на гру..цы паабрываў? Сёння ж Пакровы. Яшчэ ад далёкіх про..каў нашых пайшло, што «Пакровы накрываюць траву лісцем, з..млю — снегам, в..ду — лёдам». А яшчэ і такія словы людзі кажуць: «На Пакровы дай сена к..рове». З сённяшняга дня к..ровак на пашу не выганяюць.

Адным словам, «Прыйшлі Пакровы, пытаюць, ці да зімы мы гатовы» (Паводле Р. Баравіковай).

Растлумачце напісанне прапушчаных літар у словах.

Вызначце галоўныя і даданыя члены сказа ў першым сказе.

Знайдзіце ў тэксце пытальныя сказы. Вызначце, якія яны паводле будовы — простыя ці складаныя.

Спішыце выдзелены сказ. Растлумачце пастаноўку знакаў прыпынку. Складзіце схему сказа.

Закончыце апавяданне. Перадайце дыялог дзядулі з унучкай, выкарыстоўваючы словы для даведкі.

Для даведкі:дастаць альбом, узяць рознакаляровыя алоўкі, дзівіца з дрэўца, намаляваць грушку, падпісаць малюнак, сумаваць па леце, зрабіць падарунак, павіншаваць матулю.

Згодна з тэкстам, Пакровы — гэта народнае свята, якое сімвалізуе прыход зімы. У гэты час, паводле прыкметы, лісце пакрывае траву, снег — зямлю, а лёд — ваду. З дня Пакроваў кароў перастаюць выганяць на пашу і пачынаюць карміць сенам. Свята з'яўляецца праверкай гатоўнасці да зімы.

1. Вецер, грушцы, продкаў, зямлю, воду, карове.

2.Першы сказ: Пасля заняткаў Святланка ўвайшла ў свой двор і спынілася.

Галоўныя члены сказа:

дзейнік — Святланка;

аднародныя выказнікі — увайшла, спынілася.

Даданыя члены сказа:

акалічнасць часу — пасля заняткаў;

азначэнне — свой;

акалічнасць месца — у двор.

3. Пытальныя сказы ў тэксце:

Ну і чаго ты стаіш там, унучачка? — просты сказ.

Ты дзівішся, што вецер хутка лісце на грушы паабрываў? — складаназалежны сказ.

4. Выдзелены сказ:

Дзядуля ўбачыў Святланку і паклікаў яе:

У гэтай частцы сказа ставіцца двукроп'е, таму што словы аўтара стаяць перад простай мовай.

Схема сказа з простай мовай, што ідзе далей у тэксце: А: «П?».

5. Дзядуля пацікавіўся ў Святланкі, чаму яна стаіць і так дзівіцца з таго, што вецер хутка паабрываў лісце на грушы. Ён патлумачыў, што прыйшлі Пакровы, і гэта звычайная справа.

Святланка крыху сумавала па прыгажосці залатой грушкі. Яна вырашыла зрабіць падарунак. Дзяўчынка дастала альбом і рознакаляровыя алоўкі. Яна намалявала грушку, якая яшчэ раніцай зіхацела жоўта-аранжавымі лісцікамі. Потым Святланка падпісала малюнак і пабегла віншаваць матулю са святам.