Номер 1, страница 7, частка 2 - гдз по белорусскому языку 5 класс учебник частка 1 Валочка, Зелянко

1. Прачытайце тэкст. Абгрунтуйце яго падзел на абзацы.

Можна сцвярджаць, што першыя навуковыя веды, якія свядома набывае чалавек, звязаны з гукавым ладам мовы. Ужо ў першыя месяцы жыцця дзіця ўважліва прыслухоўваецца да маўлення дарослых. Перш чым засвоіць асобныя словы і фразы, яно ўпэўнена адрознівае інтанацыю. Малое супакойваецца, калі чуе разважныя словы, кідаецца ў плач ад гучнага голасу. Немаўляты яшчэ самі не могуць размаўляць, але вельмі рана пачынаюць разумець мову.

Наступныя крокі на шляху да ведаў таксама звязаны з авалоданнем гукавым ладам мовы. Вельмі хутка ў малога ўзнікае жаданне не толькі моўчкі слухаць бацькоў, але і самому выказацца: паклікаць маму, папрасіцца на рукі да таты, адмовіцца ад кашы.

Ад двух да пяці гадоў — вось які час неабходны для авалодання роднай мовай. У гэты час маленькі чалавек спасцігае таямніцы роднага слова і здзіўляе дарослых сваімі ўдумлівымі адносінамі да яго (Паводле Л. Выгоннай).

Прывядзіце ўласныя прыклады, якія пацвярджаюць думку, выказаную ў першым сказе тэксту.

Карыстаючыся прыведзенай у тэксце інфармацыяй, растлумачце значэнне і паходжанне слова немаўля.

Складзіце і запішыце два словазлучэнні са словам малое, каб яно ўжывалася ў ролі прыметніка і назоўніка. Зрабіце іх сінтаксічны разбор.

Тэкст падзелены на тры абзацы, таму што кожны з іх адпавядае асобнай мікратэме і паслядоўна раскрывае этапы авалодання мовай чалавекам.

Першы абзац: апісваюцца першыя месяцы жыцця дзіцяці, калі адбываецца пасіўнае ўспрыманне мовы праз інтанацыю.

Другі абзац: расказваецца пра наступны крок — узнікненне ў малога жадання выказвацца для камунікацыі.

Трэці абзац: вызначаецца перыяд ад двух да пяці гадоў як час актыўнага авалодання роднай мовай.

2. Першыя веды чалавека сапраўды звязаны з гукавым ладам мовы. Напрыклад, немаўля, якое яшчэ не разумее слоў, пачынае ўсміхацца, калі чуе ласкавы голас маці, і можа заплакаць ад рэзкага, строгага тону. Таксама дзіця супакойваецца пад гукі калыханкі, рэагуючы на яе меладычнасць і рытм.

3. Згодна з тэкстам, немаўля — гэта маленькае дзіця, якое яшчэ не ўмее гаварыць. Паходжанне слова звязана з гэтым значэннем: яно ўтворана ад спалучэння адмоўнай часціцы не і слова маўляць (гаварыць), што літаральна азначае «той, хто не гаворыць».

4. Словазлучэнне, дзе малое — прыметнік:

малое дзіця

дзіця (якое?) малое

Словазлучэнне, дзе малое — назоўнік:

супакоіць малое

супакоіць (каго?) малое