Номер 5, страница 9, частка 1 - гдз по белорусскому языку 5 класс учебник частка 1 Валочка, Зелянко

5. Прачытайце тэкст.

Мова жэстаў

Ці думалі вы пра тое, колькі моў вы ведаеце? Але вы нават не здагадваецеся, што ведаеце яшчэ адну мову. І гэта мова жэстаў. Паціснулі плячыма — выказалі сваё здзіўленне, паківалі галавой — пацвердзілі сваю згоду.

Ёсць жэсты, якія сталі міжнароднымі і зразумелымі ўсім. Напрыклад, паднятая рука — гэта просьба чалавека звярнуць на яго ўвагу, адказаць на пытанне. Існуюць і прафесійныя жэсты дырыжораў, спартсменаў, радыстаў і тэлеграфістаў (азбука Морзэ), ваенных, будаўнікоў, свяшчэннаслужыцеляў і іншых.

Існуе нават самастойная жэставая мова, якая выкарыстоўваецца ў маўленні глухіх і людзей, што слаба чуюць, з мэтай камунікацыі*.

Аднак прымяненне жэстаў абмежавана. Іх нельга выкарыстоўваць, напрыклад, у цемнаце. А мова слоў служыць людзям у любых умовах і для перадачы любой самай складанай думкі. Вось чаму мова і стала асноўным сродкам зносін паміж людзьмі.

Пра якую мову гаворыцца ў тэксце? Чым гэта мова адрозніваецца ад мовы слоў? Дзе можа выкарыстоўвацца мова жэстаў? Прывядзіце прыклады яе выкарыстання.

Ці могуць жэсты замяніць мову?

Чаму мова слоў з’яўляецца асноўным сродкам зносін паміж людзьмі?

Падзяліце тэкст на часткі, падбярыце і запішыце загалоўкі да кожнай з іх.

Перакажыце тэкст вусна, абапіраючыся на загалоўкі да частак тэксту. Ці дапамаглі яны вам пры пераказе тэксту? Чым дапамаглі?

У тэксце гаворыцца пра мову жэстаў. Яна адрозніваецца ад мовы слоў тым, што яе выкарыстанне абмежавана (напрыклад, у цемнаце) і яна не заўсёды можа перадаць складаную думку. Мова жэстаў выкарыстоўваецца ў паўсядзённым жыцці, у розных прафесіях (дырыжоры, спартсмены, ваенныя), а таксама як самастойная мова для зносін глухіх людзей. Прыклады: паціснуць плячыма, паківаць галавой, паднятая рука, азбука Морзэ.

Жэсты не могуць цалкам замяніць мову, бо іх прымяненне абмежавана, і яны не здольныя перадаць усю складанасць чалавечай думкі, у адрозненне ад мовы слоў.

Мова слоў з'яўляецца асноўным сродкам зносін, бо яна дазваляе людзям мець зносіны ў любых умовах і перадаваць думкі любой складанасці.

Часткі тэксту і загалоўкі:

1. Мова, якую ведаюць усе.

2. Разнавіднасці жэстаў.

3. Самастойная жэставая мова.

4. Перавагі мовы слоў.

Загалоўкі дапамагаюць пры пераказе тэксту, таму што яны ствараюць план. Абапіраючыся на план, лягчэй паслядоўна і поўна перадаць змест тэксту, не прапускаючы важных дэталяў.