Номер 10, страница 10 - гдз по белорусскому языку 7 класс учебник Валочка, Зелянко

10. Размясціце сказы так, каб атрымаўся тэкст. Запішыце яго. Вызначце асноўную думку.

Легенды расказваюць, што адной з галоўных якасцей іх было тое, што яны былі вернымі і надзейнымі абаронцамі цудоўных дам. У далёкія часы жылі на свеце мужныя, высакародныя мужчыны — рыцары. Памяць пра рыцараў жыве і цяпер. За сваіх дам рыцары ўступалі ў бой, выступалі на спаборніцтвах — рыцарскіх турнірах. Тых, хто сумленны і смелы, хто заўсёды прыйдзе на дапамогу, і сёння называюць рыцарамі («Сусвет»).

Сказы ў тэксце могуць звязвацца паміж сабой паслядоўным або паралельным спосабам сувязі.

Пры паслядоўным спосабе сувязі думка ў тэксце развіваецца ад аднаго сказа да другога, кожны новы сказ дапаўняе, раскрывае папярэдні: 1. Я іду лясной сцяжынай. 2. Паабапал яе цвітуць верасы. 3. Месцамі верас расце так густа, што ружовенькія кветачкі нагадваюць суцэльны каляровы дыван.

Сродкамі сувязі сказаў у тэксце пры паслядоўным спосабе з'яўляюцца часцей за ўсё лексічныя паўторы, сінонімы, займеннікі.

Пры паралельным спосабе сувязі ўсе наступныя сказы звязаны з першым, дапаўняюць і разгортваюць яго: Быў цёплы чэрвеньскі дзень. Ярка свяціла сонца. Неба было на дзіва сіняе і празрыстае, нават ветрыку не адчувалася. А дарожкай, што была ўсыпана баравым пяском і вяла да помніка воіну-вызваліцелю, паволі ішла жанчына (Паводле М. Плотнікава).

Сродкамі паралельнага спосабу сувязі выступаюць: аднатыпныя граматычныя формы (напрыклад, дзеясловы ў адной і той самай форме часу і трывання), аднолькавы парадак слоў (напрыклад, выказнік стаіць перад дзейнікам), прыслоўі (спачатку, потым, затым, пасля, нарэшце) і інш.

У далёкія часы жылі на свеце мужныя, высакародныя мужчыны — рыцары. Легенды расказваюць, што адной з галоўных якасцей іх было тое, што яны былі вернымі і надзейнымі абаронцамі цудоўных дам. За сваіх дам рыцары ўступалі ў бой, выступалі на спаборніцтвах — рыцарскіх турнірах. Памяць пра рыцараў жыве і цяпер. Тых, хто сумленны і смелы, хто заўсёды прыйдзе на дапамогу, і сёння называюць рыцарамі («Сусвет»).

Асноўная думка: і ў наш час рыцарамі называюць мужных, сумленных і высакародных людзей, гатовых заўсёды прыйсці на дапамогу.