Номер 232, страница 132 - гдз по белорусскому языку 7 класс учебник Валочка, Зелянко

232. Прачытайце пачатак казкі А. Дударава «Сінявочка». Прыдумайце і запішыце свой працяг казкі. Ужывайце, пры неабходнасці, прыслоўі розных сэнсавых разрадаў.

У ціхай лагчыне, пад старой разгалістай вярбой, жыла маленькая чыстая крынічка. Яе звалі Сінявочка. Крыштальная вадзіца ўдзень і ўночы, улетку і ўзімку бруілася з Сінявочкі і збягала ў Зялёную Сажалку, што жыла па суседстве...

Для даведкі.

Сэнсавыя разрады прыслоўяў і іх правапіс

1. Прыслоўі месца (дзе? куды? адкуль? дакуль?): абапал, блізка, вакол, высока, далёка, злева, наверсе, навокал, налева, наперадзе, насупраць, недзе, непадалёку, нідзе, паблізу, пасярэдзіне, побач, поплеч, поруч, справа, сям-там, тут, уваччу, уверсе, угары, унізе, уперадзе, усюды, дадому, далоў, дамоў, дахаты, набок, наверх, назад, наперад, направа, некуды, нікуды, сюды, туды, убок, уверх, увысь, угару, углыб, удаль, улева, уніз, уперад, управа, услед;

адгэтуль, адкуль, аднекуль, адсюль, адтуль, зблізку, збоку, зверху, зводдаль, здалёк, ззаду, знізу;

даверху, дагэтуль, дакуды, данізу, дасюль, датуль, пагэтуль і інш.

2. Прыслоўі часу (калі? як доўга? з якога часу? да якога часу?): адвячоркам, адвеку, аднойчы, вечарам, даўно, загадзя, залемась, зараз, затым, заўсёды, заўчора, зімой, зранку, летась, неўзабаве, ніколі, ноччу, пад вечар, пасля, потым, раніцай, сёлета, сёння, тады, увесну, увечары, увосень, удзень, ужо, узімку, улетку, уначы, учора, цяпер, часам, штогод, штодзень;

вечна, навек, назусім;

здаўна, зранку, зроду, спачатку, спрадвеку;

давеку, навек, надоўга, назаўсёды, назусім і інш.

3. Прыслоўі прычыны (чаму? з якой прычыны? па якой прычыне?): завошта, навошта, нашто, нездарма, нізавошта, паняволі, спрасонку, спрасоння, чамусьці і інш.

4. Прыслоўі мэты (з якой мэтай? для чаго?): знарок, знячэйку, назло, напаказ, наперакор, наўмысна, незнарок, міжвольна і інш.

5. Прыслоўі спосабу дзеяння (як? якім чынам?): адмыслова, бадзёра, асцярожна, боязна, весела, выразна, горача, гучна, добра, знянацку, мімаходам, моўчкі, навыварат, навылёт, насцеж, начыста, неяк, нязручна, нячутна, паасобку, па-беларуску, паволі, памалу, па-свойму, паступова, паціху, пехатой, прыгожа, пяшком, радасна, раптам, уброд, уголас, уздагон, упустую, урассыпную, урачыста, хораша, хутка, цвёрда, ціха, цугам, чароўна, штосілы, шчодра, шчыра, шэптам і інш.

6. Прыслоўі меры і ступені (колькі? на колькі? у якой ступені?): амаль, асабліва, багата, больш, вельмі, выключна, даволі, дастаткова, дашчэнту, двойчы, досыць, дужа, залішне, занадта, зусім, крыху, ледзь, ледзь-ледзь, мала, менш, многа, надвое, надзвычайна, надта, некалькі, прыблізна, тройчы, трохі, трошкі, удвая, удваях, цалкам, яшчэ і інш.

Аднойчы ўлетку Зялёная Сажалка раптам засумавала. Яе вада стала каламутнай, а берагі пачалі зарастаць брыдкім пустазеллем. Сінявочка вельмі занепакоілася. Яна ціха спытала ў старой вярбы, што здарылася з яе сяброўкай. Вярба сумна зашапацела ў адказ, што сажалка захварэла, бо даўно не было дажджу, і сонца неміласэрна пякло ўвесь дзень.

«Трэба неяк дапамагчы!» — вырашыла Сінявочка. Уночы, калі ўсё наўкол сціхла, яна пачала працаваць яшчэ мацней. Яе крыштальныя струменьчыкі пабеглі хутчэй, несучы жыватворную вільгаць. Спачатку вада ў сажалцы падымалася паволі, амаль незаўважна. Але Сінявочка не здавалася. Яна працавала ўсю ноч без перапынку.

На світанні Зялёная Сажалка адчула сябе значна лепш. Яе вада зноў стала чыстай і празрыстай. Пустазелле кудысьці знікла, а на беразе весела зацвілі жоўтыя гарлачыкі. Сажалка радасна плюхнула вадой, дзякуючы Сінявочцы. А тая сціпла ўсміхнулася ў адказ. З таго часу яны сталі яшчэ бліжэйшымі сябрамі, і ніхто ўжо не мог іх разлучыць.