Номер 90, страница 68 - гдз по белорусскому языку 8 класс учебник Бадзевіч, Саматыя

90. Прачытайце тэкст. Ахарактарызуйце сказы па мэце выказвання і інтанацыі. Падрыхтуйцеся да чытання тэксту па ролях.

Здалёк ужо быў чутны тупат каня, што бег праз лес.
— Пароль?
— З надзеяй альбо насуперак надзеі!
На паляне з'явіўся малады яздок на загнаным кані, а ў самога пот каціўся па твары. Поўдзень смажыў яго спякотай. Некалькі галасоў прыязна выгукнулі:
— Калісь! Пан Калікст! Як маешся?
Але ён не меў часу на павітанні. Саскочыў з каня.
— Дзе кіраўнік? Вядзіце да яго! Хутчэй!
Па паляне паспешна ішоў, не зважаючы на ганца, стройны юнак у сіняй шапцы на залацістых валасах (Э. Ажэшка. Пераклад А. Бутэвіча).

• Спішыце, абазначаючы дзвюма рыскамі (//) межы вядомага і новага (сэнсавага цэнтра сказа).

• Падкрэсліце граматычныя асновы сказаў. У якіх членах сказа заключаецца вядомае і новае?

•

Здалёк ужо // быў чутны тупат каня, што бег праз лес.

— Пароль?

— З надзеяй // альбо насуперак надзеі!

На паляне // з'явіўся малады яздок на загнаным кані, а ў самога // пот каціўся па твары. Поўдзень // смажыў яго спякотай. Некалькі галасоў // прыязна выгукнулі:

— Калісь! Пан Калікст! Як маешся?

Але ён // не меў часу на павітанні. (Ён) // Саскочыў з каня.

— Дзе кіраўнік? Вядзіце да яго! Хутчэй!

Па паляне // паспешна ішоў, не зважаючы на ганца, стройны юнак у сіняй шапцы на залацістых валасах.

•

Здалёк ужо быў чутны тупат каня, што бег праз лес.

— Пароль?

— З надзеяй альбо насуперак надзеі!

На паляне з'явіўся малады яздок на загнаным кані, а ў самога пот каціўся па твары. Поўдзень смажыў яго спякотай. Некалькі галасоў выгукнулі:

— Калісь! Пан Калікст! Як маешся?

Але ён не меў часу на павітанні. Саскочыў з каня.

— Дзе кіраўнік? Вядзіце да яго! Хутчэй!

Па паляне паспешна ішоў, не зважаючы на ганца, стройны юнак у сіняй шапцы на залацістых валасах.

Вядомае звычайна знаходзіцца ў пачатку сказа і выражаецца дзейнікам або акалічнасцю. Новае — у канцы сказа і выражаецца выказнікам і словамі, што да яго адносяцца.