Номер 91, страница 68 - гдз по белорусскому языку 8 класс учебник Бадзевіч, Саматыя

91. Прачытайце тэкст. Выпішыце апавядальныя, пытальныя, пабуджальныя сказы; клічны сказ. Растлумачце пастаноўку знакаў прыпынку ў канцы сказаў.

Здрада

Метро.

Падземны пераход...

Каля падсобкі нейчы кот...

Не, памыліўся, мабыць, трошкі:

Тры колеры — прыкмета кошкі...

Даўно, шмат дзён яна сядзіць

Каля прачыненых дзвярэй

І ўсё прыжмуралал глядзіць

На ногі тысячаў людзей...

Нібы чакае ўсёй кагосці,

Нібы ва ўсіх, ва ўсіх пытае:

Дзе дзелася жанчына тая,

Што да ката насіла «ў госці»?

Назад, дадому ж, не занесла,

Бо дома, бачыце, так цесна,

Пусціла кошку ў пераходзе.

Дзе тлуму больш, дзе людзі ходзяць.

Сама ж як хвосцікам накрылася,

Умомант знікла, растварылася...

А кошка тоўстая сядзіць

І на людзей глядзіць, глядзіць,

За тварамі людскімі сочыць,

Сустрэць жанчыну тую хоча,

Каб зазірнуць пытальна ў вочы:

«Ну хіба ёсць мая віна,

Што скора буду не адна?»

З дзвярэй выглядае кабета:

— Ты плюнь, гарушка, на заразу!

Во гэткія ў раддоме зразу

Зракаюцца і сваіх дзетак.

Скарае Бог яе за гэта.

Хадзі хоць душу пажывіл,

Дам хлеба, дам і малачка,

А як захочаш — пажывіл,

Мо будзеш лепшай, чым дачка,

Але нікому ні мур-мур.

Што я тут днюю і начую...

Акна няма... Бетон, мармур...

Труна каменная...

Не чую,

Што ў пераходзе, хоць з гармат

Страляй ці бі ў якія звоны... —

Сцягла з сябе камзол-халат,

Што быў мо некалі чырвоны,

І кошку гэткаю апраткай

Захутала, нібы дзіцятка.

Як несла — да грудзей туліла,

Шаптала штосьці ёй чулліва,

А потым і слязу пусціла:

— Выгнанніца ж і я таксама...

Не трэба дзеткам ужо мама...

А заўтра сяду я з табою

З працягнутай рукою...

П. Місько.

• Ахарактарызуйце стыль тэксту. Выпішыце апорныя словы і словазлучэнні.

• Вызначце сказ, які выражае галоўны сэнс у тэксце.

• Вызначце тэму і асноўную думку верша.

Апавядальныя сказы:Метро. Падземны пераход... Каля падсобкі нейчы кот... Не, памыліўся, мабыць, трошкі: тры колеры — прыкмета кошкі... Во гэткія ў раддоме зразу зракаюцца і сваіх дзетак. Скарае Бог яе за гэта. Акна няма... Бетон, мармур... Труна каменная... Выгнанніца ж і я таксама... Не трэба дзеткам ужо мама... А заўтра сяду я з табою з працягнутай рукою...

Пытальныя сказы:Што да ката насіла «ў госці»? «Ну хіба ёсць мая віна, што скора буду не адна?»

Пабуджальныя сказы:Ты плюнь, гарушка, на заразу! Хадзі хоць душу пажыві, дам хлеба, дам і малачка, а як захочаш — пажыві...

Клічныя сказы:Ты плюнь, гарушка, на заразу!