Праверце сябе, страница 174 - гдз по белорусскому языку 8 класс учебник Бадзевіч, Саматыя

ПРАВЕРЦЕ СЯБЕ

1. Якія члены сказа называюцца аднароднымі? Якія члены сказа могуць быць аднароднымі?

2. Як вызначаюцца аднародныя і неаднародныя дапасаваныя азначэнні?

3. Якія злучнікі пры аднародных членах заўсёды з'яўляюцца адзіночнымі? Якія — адзіночнымі і паўторнымі?

4. Калі паміж аднароднымі членамі сказа коска ставіцца, а калі — не ставіцца?

5. Калі ставіцца двухкроп'е, а калі працяжнік пры аднародных членах сказа з абагульняльнымі словамі?

6. Якую ролю выконваюць аднародныя члены сказа ў стварэнні тэксту?

1. Аднароднымі называюцца члены сказа, якія адказваюць на адно і тое ж пытанне, адносяцца да аднаго і таго ж слова і выконваюць аднолькавую сінтаксічную функцыю. Аднароднымі могуць быць усе члены сказа: дзейнікі, выказнікі, дапаўненні, азначэнні і акалічнасці.

2. Аднародныя дапасаваныя азначэнні характарызуюць прадмет з аднаго боку, і паміж імі можна ўставіць злучнік і. Неаднародныя дапасаваныя азначэнні характарызуюць прадмет з розных бакоў, і паміж імі нельга ўставіць злучнік і.

3. Адзіночнымі заўсёды з'яўляюцца супраціўныя злучнікі: а, але, ды (у значэнні 'але'), аднак, затое. Адзіночнымі і паўторнымі могуць быць спалучальныя злучнікі і, ды (у значэнні 'і'), а таксама размеркавальныя злучнікі або, альбо, ці.

4. Коска ставіцца, калі аднародныя члены звязаны без злучнікаў, з дапамогай супраціўных злучнікаў (а, але, ды, аднак) або паўторных злучнікаў (і...і, або...або, ні...ні). Коска не ставіцца, калі два аднародныя члены звязаны адзіночным спалучальным (і, ды) ці размеркавальным (або, альбо) злучнікам.

5. Калі абагульняльнае слова стаіць перад аднароднымі членамі, пасля яго ставіцца двукроп'е. Калі абагульняльнае слова стаіць пасля аднародных членаў, то перад ім ставіцца працяжнік. Калі ж аднародныя члены з абагульняльным словам знаходзяцца ў сярэдзіне сказа, то пасля абагульняльнага слова ставіцца двукроп'е, а пасля аднародных членаў — працяжнік.

6. Аднародныя члены сказа дазваляюць больш поўна, усебакова і дэталёва апісаць прадметы, дзеянні і прыметы. Яны робяць маўленне больш выразным, дакладным і эмацыянальным, надаюць яму рытмічнасць.