Номер 299, страница 183 - гдз по белорусскому языку 10 класс учебник Валочка, Васюковіч

299. Прачытайце тэкст. Да якога стылю і жанру ён адносіцца? Як вы разумееце яго алегарычны змест?

Мох і Дуб

Спачатку пасяліўся ля камля,

Пасля на дрэва ўззабраўся,

Як да вяршыні самае дабраўся,

Сказаў:

— Цяпер я^М —

Вышыня.

Магу я дарасці аж да нябёс:

Да самае далёкай зоркі.

Ды Дуб зазначыў горка:

— Шаноўны Мох,

Я для цябе зрабіў усё, што мог,

Але да зорак і нябёс

Пакуль што сам я не дарос.

Я. Крупенька.

Як вы разумееце выраз Але да зорак і нябёс пакуль што сам я не дарос?

Якое слова мае значэнне ‘ніжняя патоўшчаная частка дрэва, якая прылягае да кораня’?

Вызначце, да якога разраду паводле значэння адносяцца выдзеленыя займеннікі. Раскажыце пра асаблівасці іх значэння.

Запішыце гэтыя займеннікі ў форме жаночага і ніякага роду разам з назоўнікамі ў форме адзіночнага ліку і праскланяйце іх. Абгрунтуйце напісанне канчаткаў.

Які займеннік выкарыстоўваецца для ўтварэння складанай формы найвышэйшай ступені параўнання прыметніка?

Складзіце два сказы з займеннікам сама ва ўскосных склонах.

Выканайце інтэрактыўнае заданне «Разрады займеннікаў».

1. Тэкст адносіцца да мастацкага стылю, жанр — верш-байка. Алегарычны змест заключаецца ў паказе двух тыпаў людзей праз вобразы Моху і Дуба. Мох — самаўпэўнены і нахабны, імкнецца дасягнуць поспеху за кошт іншых. Дуб — мудры, працавіты, які ўсяго дасягае сам, але гатовы дапамагчы іншым. Байка вучыць, што сапраўдны поспех прыходзіць толькі праз уласную працу.

2. Выраз Але да зорак і нябёс пакуль што сам я не дарос азначае, што нават моцны і працавіты чалавек (Дуб) разумее, што яму ёсць куды расці і развівацца, і ён яшчэ не дасягнуў абсалютнай дасканаласці. Слова, якое мае значэнне ‘ніжняя патоўшчаная частка дрэва, якая прылягае да кораня’, — камель.

3. Выдзеленыя ў тэксце займеннікі адносяцца да наступных разрадаў паводле значэння:

я — асабовы (указвае на ўдзельніка маўлення, першую асобу);

сам, самае, усё — азначальныя (удакладняюць прадмет або ўказваюць на абагульненую якасць);

што — адносны (звязвае даданую частку сказа з галоўнай).

4. Скланенне азначальнага займенніка сам з назоўнікамі ў форме жаночага і ніякага роду адзіночнага ліку:

Напісанне канчаткаў займенніка сам (сама, само) ва ўскосных склонах адпавядае канчаткам прыметнікаў цвёрдай групы скланення.

5. Для ўтварэння складанай формы найвышэйшай ступені параўнання прыметнікаў выкарыстоўваецца азначальны займеннік самы (напрыклад: самы высокі, самая прыгожая).

6. Я хацела пагаварыць з самой аўтаркай кнігі. Мы падышлі да самой ракі.

7. Гэта інтэрактыўнае заданне, якое трэба выканаць з дапамогай QR-кода.