Номер 316, страница 192 - гдз по белорусскому языку 10 класс учебник Валочка, Васюковіч

316. Прачытайце тэкст. Што перадае загаловак: тэму ці асноўную думку тэксту?

Бессмяротны слізявік

Парыжскі заапарк прадставіў свету свой новы экспанат — загадкавую аднаклетачную істоту, якая падобна да грыбоў, паводзіць сябе так, як жывёла, здольная рэгенерираваць*.

Навукоўцы яшчэ будуць адказваць на многія звязаныя з ім пытанні, аднак цяпер кожны ахвотны можа назіраць містычную жоўтую плёнку, якая ўжо атрымала імя ў гонар фільма 1958 года The Blob (кропля, клякса, згустак). Па сюжэце фільма іншапланетная слізь паглынае ўсё на сваім шляху.

Згаданы клас істот да гэтага часу не атрымлівалася ўпісаць у якое-небудзь канкрэтнае царства^л жывёльнага свету. Іх называюць слізевікамі, і ў прыродзе налічваецца каля тысячы відаў такіх арганізмаў, кожны з іх здольны паставіць у тупік нават дасведчанага біёлага. Напрыклад, Blob з'яўляецца аднаклетачным, хоць яго памер дасягае некалькіх сантыметраў. Ён расце практычна бясконца, перамяшчаецца з хуткасцю да чатырох сантыметраў у гадзіну, шукае ежу і ператруляе* яе. Пры гэтым «кропля» можа перадаваць свой вопыт іншым асобінам. У адным з эксперыментаў слізевік павінен быў знайсці выхад з лабірынта. Пасля паспяховага выканання Blob выбіраецца з пасткі хутчэй, а калі яго змясцілі побач з іншай асобінай, то тая таксама справілася з задачай хутка. Слізевік практычна бессмяротны: сваю цэласнасць ён аднаўляе за лічаныя хвіліны. Небяспеку

для яго ўяўляюць толькі засуха і крытычныя тэмпературы, прычым нават у гэтым выпадку ён, хутчэй за ўсё, проста ўпадзе ў стан, блізкі да анабіёзу*. Знішчаюць слізевіка толькі магутнае ультрафіялетавае выпраменьванне і агонь. У прыродзе «кропля» камфортна жыве пры вільготнасці каля 85—100 % і тэмпературы паветра 19—25 °С, а харчуецца рознай арганікай (напрыклад, драўнінай). Упершыню гэты від трапіў у фокус увагі навукоўцаў у 1973 годзе, калі жыхарка Тэхаса знайшла на сваім двары загадкавую жоўтую субстанцыю (Паводле І. Купарваса).

Як выглядае слізявік? Чаму ён атрымаў назву ў гонар фільма?

Выпішыце з тэксту ўсе дзеясловы, паставіўшы іх у пачатковую форму і ў форму 2-й асобы множнага ліку цяперашняга або будучага простага часу.

Узор: прадставіць — прадставіце.

Растлумачце напісанне асабовых канчаткаў дзеясловаў.

Сфармулюйце правілы, якім падпарадкоўваецца напісанне выдзеленых слоў.

Загаловак перадае тэму тэксту.

I. Слізявік выглядае як містычная жоўтая плёнка (кропля, клякса, згустак). Гэта аднаклетачная істота, падобная да грыбоў. Ён атрымаў назву ў гонар фільма 1958 года The Blob, таму што, як і іншапланетная слізь з фільма, ён паглынае ўсё на сваім шляху.

II.