Номер 72, страница 46 - гдз по белорусскому языку 10 класс учебник Валочка, Васюковіч

72. Прачытайце перад аднакласнікамі свой любімы верш — выразна, з захаваннем арфаэпічных і акцэнталагічных норм. Растлумачце выбар твора для чытання. Слухачы павінны ацаніць, наколькі ваша маўленне адпавядае літаратурным нормам сучаснай беларускай мовы, а таксама ўлічыць наступныя паказчыкі:

• тэхніка чытання: тэмбр (афарбоўка) голасу, тэмп (хуткасць вымаўлення слоў), сіла голасу (не варта атаясамліваць з крыкам);

• лагічная выразнасць чытання: разуменне тэмы, ідэі твора;

• эмацыянальна-вобразная выразнасць (інтанацыя, настрой, міміка).

Якое эмацыянальнае ўздзеянне аказала на вас мастацкае чытанне аднакласніка? Ці ўдалося чытальніку з дапамогай голасу перадаць найтанчэйшыя адценні паэтычнага слова? Раскажыце пра ролю культуры маўлення для разумення твора.

Для выразнага чытання я выбраў верш Аркадзя Куляшова «Мая Бесядзь». Мне спадабаўся гэты твор, бо ён прасякнуты глыбокай любоўю да роднага краю, да яго прыроды. Успаміны паэта пра раку свайго дзяцінства, Бесядзь, выклікаюць у мяне светлы смутак і цеплыню. Менавіта гэтыя пачуцці я і хацеў паспрабаваць перадаць сваім аднакласнікам.

Падчас чытання я імкнуўся з дапамогай голасу перадаць асноўны настрой верша — пяшчотную, лірычную настальгію. Я стараўся выкарыстоўваць спакойны тэмбр і нетаропкі тэмп, каб падкрэсліць плаўнасць плыні ракі і ўспамінаў паэта. Я лічу, што мне ўдалося перадаць галоўную ідэю твора. Магчыма, не ўсе найтанчэйшыя адценні паэтычнага слова атрымалася адлюстраваць, напрыклад, лёгкую трывогу ў радках пра хуткаплыннасць часу, але я стараўся вылучаць лагічныя націскі і паўзы, каб змест верша быў зразумелы слухачам.

Я перакананы, што культура маўлення адыгрывае велізарную ролю для разумення твора. Правільна выбраныя інтанацыя, тэмп, тэмбр, лагічныя націскі дапамагаюць не проста зразумець сэнс напісанага, але і адчуць эмацыянальны стан аўтара, пранікнуць у падтэкст. Нявыразнае, манатоннае чытанне здольнае «забіць» нават самы геніяльны верш, зрабіць яго незразумелым і нецікавым. Таму праца над выразнасцю маўлення вельмі важная для глыбокага ўспрымання паэзіі.