Номер 6, страница 231 - гдз по белорусской литературе 10 класс учебник Бязлепкіна-Чарнякевіч, Акушэвіч

6. Карыстаючыся матэрыяламі інтэрнэт-прасторы, распрацуйце віртуальную экскурсію «Па мясцінах Кузьмы Чорнага».

Віртуальная экскурсія «Па мясцінах Кузьмы Чорнага»

Уступ. Шаноўныя сябры! Запрашаем вас у віртуальнае падарожжа па мясцінах, звязаных з жыццём і творчасцю аднаго з самых выбітных беларускіх празаікаў ХХ стагоддзя – Кузьмы Чорнага (Мікалая Карлавіча Раманоўскага). Мы пройдзем шляхамі, якія натхнялі пісьменніка, і даведаемся, дзе нарадзіліся героі яго знакамітых твораў.

Прыпынак 1. Маёнтак Боркі – калыска пісьменніка. Наша падарожжа пачынаецца на Случчыне, у былым маёнтку Боркі (цяпер Капыльскі раён), дзе 24 чэрвеня 1900 года ў сям'і парабка Карла Раманоўскага нарадзіўся будучы пісьменнік. Менавіта тут, сярод маляўнічай беларускай прыроды, прайшлі яго дзіцячыя гады, якія пазней знайшлі адлюстраванне ў многіх аўтабіяграфічных творах. Гэтая зямля стала для яго крыніцай натхнення на ўсё жыццё.

Прыпынак 2. Цімкавічы – шлях да ведаў. Непадалёк ад Борак знаходзіцца мястэчка Цімкавічы, якое адыграла важную ролю ў станаўленні асобы Кузьмы Чорнага. Тут ён вучыўся ў народным вучылішчы, а пазней – у настаўніцкай семінарыі. У Цімкавічах ён пазнаёміўся з творамі класікаў літаратуры, пачаў пісаць свае першыя вершы і апавяданні.

Прыпынак 3. Мінск – студэнцкія гады і літаратурнае прызнанне. У 1923 годзе Кузьма Чорны паступіў на літаратурна-лінгвістычнае аддзяленне педагагічнага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Мінск стаў для яго цэнтрам творчага жыцця. Ён актыўна ўдзельнічаў у літаратурным аб'яднанні «Маладняк», а потым і «Узвышша», працаваў у часопісе «Полымя». Сталіца адкрыла яму шлях у вялікую літаратуру.

Прыпынак 4. Случчына – творчая лабараторыя. Случчына назаўсёды засталася для Кузьмы Чорнага не толькі малой радзімай, але і галоўнай творчай лабараторыяй. Вобразы і сюжэты для сваіх раманаў «Сястра», «Зямля», «Бацькаўшчына» ён браў з жыцця мясцовых сялян. Ён глыбока ведаў іх побыт, псіхалогію і мову, што дазволіла яму стварыць праўдзівую і шматгранную карціну беларускай вёскі.

Прыпынак 5. Масква – у эвакуацыі. Гады Вялікай Айчыннай вайны сталі цяжкім выпрабаваннем для пісьменніка. Ён быў эвакуіраваны ў Маскву, дзе працягваў працаваць, пісаў антыфашысцкія артыкулы і апавяданні. Тут быў напісаны знакаміты раман «Пошукі будучыні». Нягледзячы на хваробу і цяжкія ўмовы, ён не спыняў сваёй літаратурнай дзейнасці.

Прыпынак 6. Вяртанне ў Мінск. Апошнія дні. У 1944 годзе, пасля вызвалення Беларусі, Кузьма Чорны вярнуўся ў разбураны Мінск. Ён быў поўны творчых планаў, працаваў над новымі раманамі, але яго здароўе было падарвана. 22 лістапада 1944 года сэрца пісьменніка спынілася. Пахаваны Кузьма Чорны на Вайсковых могілках у Мінску, дзе сёння можна ўшанаваць яго памяць.

Прыпынак 7. Літаратурны музей Кузьмы Чорнага. Каб глыбей адчуць атмасферу, у якой жыў і тварыў пісьменнік, варта наведаць яго музей. Гэта філіял Дзяржаўнага музея гісторыі беларускай літаратуры, які знаходзіцца ў адноўленай хаце бацькоў пісьменніка ў вёсцы Боркі-Асаўскія (былы маёнтак Боркі). У экспазіцыі прадстаўлены асабістыя рэчы, рукапісы, фатаграфіі, якія распавядаюць пра жыццёвы і творчы шлях Кузьмы Чорнага.

Заключэнне. Наша віртуальная экскурсія завяршаецца. Мы прайшлі па знакавых мясцінах Кузьмы Чорнага – ад маленькай вёсачкі на Случчыне да сталічнага Мінска. Кожнае з гэтых месцаў пакінула свой след у яго душы і творчасці, дапамагло яму стаць сапраўдным летапісцам беларускага народа.