Номер 202, страница 139 - гдз по белорусскому языку 11 класс учебник Валочка, Васюковіч

202. Прачытайце тэкст, вызначце яго асноўную думку. Чаму ручнік называюць дарогай у неба? Што вы ведаеце пра сімволіку ўзораў ручніка? У якіх абрадах беларусаў і з якой мэтай выкарыстоўваецца ручнік? Спішыце тэкст, расстаўляючы прапушчаныя знакі прыпынку, і растлумачце іх пастаноўку.

Дарога ў неба

Неглюбскія ручнікі ўсё роўна што слуцкія паясы. З адной толькі розніцай: апошнія захаваліся фрагментарна*, першыя — ва ўсёй красе наіўнай даўніны.

Еду ў Ветку з надзеяй на знакаміты музей. На шырокай лесвіцы музея мяне сустракае Ларыса Раманава, вядучы навуковы супрацоўнік СЛ, і зазначае

У Неглюбцы гавораць што ручнік — гэта дарога ў неба. Варта толькі паглядзець на арнамент. Знатакі сцвярджаюць што ў ім зашыфравана мова зносін з вышэйшымі сіламі.

На «музейным» аўтамабілі слізгочам па ўезджанай снежнай дарозе ў аграгарадок Неглюбку.

Ручнікі, вытканыя па мясцовых традыцыях, напоўнены арнаментальнымі знакамі самым старажытным з якіх некалькі тысяч гадоў мая спадарожніца Ларыса Раманава дастае з сумкі старажытнае палатно якое вязе «расшыфроўваць» у Неглюбку Як бярвенне было асноўным будаўнічым матэрыялам хаты так і ручнікі з’яўляліся своеасаблівым будаўнічым матэрыялам унутранай прасторы хаты і духоўнай прасторы сям’і.

Сапраўдных майстрых захавальніц вясковага рамяства ў Неглюбцы яшчэ можна адшукаць. Соф’я Астапенка сустракае нас ля варот.

Праходзьце. Кросны яшчэ не ставіла. Але сяду з дня на дзень. Душа просіць шчыра прызнаецца яна.

А ў пакоі погляд адразу гіпнатызуе сапраўднае чырвоны кут з іконай прыбранай ручнікамі. І сярод іх неглюбскі з тысячы адрозніш.

З маці яго ткалі, калі мне гадоў 12 было. Вышвіў трошкі берагу.

Ахвотна нам выкладвае сваё багацце дзецям і ўнукам наткала.

Я ўжо мала чаго памятаю з матычыных слоў якія знакі ды аб чым хавае пад хустку сив1я пасмы гэта ўжо пажылая жанчына Але без абраза і ручнікоў дом для мяне безабаронны атрымліваецца пусты. А ручнік дзетка жывы гэта ж дарога да неба і вяртанне з яго (Паводле В. Дралюк).

Асноўная думка тэксту.

Асноўная думка тэксту заключаецца ў тым, што неглюбскі ручнік — гэта не проста бытавая рэч, а найважнейшы сакральны артэфакт, носьбіт культурнай памяці і духоўнай спадчыны беларускага народа. Ён з'яўляецца «дарогай у неба», зашыфраваным пасланнем да продкаў і вышэйшых сіл, сімвалам, які яднае пакаленні і ўтварае духоўную прастору сям'і і дома.

Чаму ручнік называюць дарогай у неба?

Ручнік называюць дарогай у неба, таму што, паводле народных уяўленняў, у яго арнаментах зашыфравана мова зносін з вышэйшымі сіламі. Узоры на ручніку — гэта старажытныя знакі і сімвалы, якія злучаюць зямны свет са светам продкаў і боскім светам. Такім чынам, ручнік служыць сімвалічным мостам паміж светам жывых і светам духоўным.

Сімволіка ўзораў ручніка.

Сімволіка ўзораў на беларускіх ручніках вельмі багатая. Геаметрычныя арнаменты, такія як ромбы, крыжы і зоркі, з'яўляюцца старажытнымі знакамі. Ромб з «кручкамі» сімвалізуе зямлю, урадлівасць і заснаванне новага жыцця. Дрэва жыцця ўвасабляе сусвет, род, сувязь паміж мінулым, сучасным і будучым. Фігуры птушак часта сімвалізуюць душы продкаў. Колеры таксама маюць значэнне: чырвоны — колер жыцця і абярэг ад зла; белы — сімвал чысціні і святасці; чорны — колер зямлі-карміцелькі.

Выкарыстанне ручніка ў абрадах.

Ручнік суправаджае беларуса на працягу ўсяго жыцця і выкарыстоўваецца ў найважнейшых абрадах. На радзінах на ручнік прымаюць немаўля, жадаючы яму светлай долі. На вяселлі маладыя становяцца на ручнік, што сімвалізуе пачатак супольнага жыццёвага шляху. Ручнікамі ўпрыгожваюць абразы ў «чырвоным куце». У пахавальнай абраднасці ручнік служыць «дарогай» для душы ў іншы свет.

Спісаны тэкст.

Дарога ў неба

Неглюбскія ручнікі ўсё роўна што слуцкія паясы. З адной толькі розніцай: апошнія захаваліся фрагментарна*, першыя — ва ўсёй красе і наіўнай даўніны.

Еду ў Ветку з надзеяй на знакаміты музей. На шырокай лесвіцы музея мяне сустракае Ларыса Раманава, вядучы навуковы супрацоўнік^сл, і зазначае:

«У Неглюбцы гавораць, што ручнік — гэта дарога ў неба. Варта толькі паглядзець на арнамент. Знаўцы сцвярджаюць, што ў ім зашыфравана мова зносін з вышэйшымі сіламі».

На «музейным» аўтамабілі слізгочам па ўезджанай снежнай дарозе ў аграгарадок Неглюбку.

Ручнікі, вытканыя па мясцовых традыцыях, напоўнены арнаментальнымі знакамі, самым старажытным з якіх некалькі тысяч гадоў. Мая спадарожніца Ларыса Раманава дастае з сумкі старажытнае палатно, якое вязе «расшыфроўваць» у Неглюбку.

Як бярвенне было асноўным будаўнічым матэрыялам хаты, так і ручнікі з'яўляліся своеасаблівым будаўнічым матэрыялам унутранай прасторы хаты і духоўнай прасторы сям'і.

Сапраўдных майстрых-захавальніц вясковага рамяства ў Неглюбцы яшчэ можна адшукаць. Соф'я Астапенка сустракае нас ля варот. Праходзьце.

— Кросны яшчэ не ставіла. Але сяду з дня на дзень. Душа просіць, — шчыра прызнаецца яна.

А ў пакоі погляд адразу гіпнатызуе сапраўднае чырвоны кут з іконай, прыбранай ручнікамі. І сярод іх неглюбскі з тысячы адрозніш.

— З маці яго ткалі, калі мне гадоў 12 было. Выцвіў трошкі, берагу.

Ахвотна нам выкладвае сваё багацце, дзецям і ўнукам наткала.

— Я ўжо мала чаго памятаю з матчыных слоў, якія знакі ды аб чым, — хавае пад хустку сівыя пасмы пажылая жанчына. — Але без абраза і ручнікоў дом для мяне безабаронны, атрымліваецца, пусты.

— А ручнік, дзетка, жывы, гэта ж дарога да неба і вяртанне з яго (Паводле В. Дралюк).