Номер 5, страница 16 - гдз по белорусской литературе 11 класс учебник Мельнікава, Ішчанка

5. Паразважайце, якія маральна-філасофскія праблемы і чаму ўзнямаліся ў беларускай «вясковай прозе».

5. У беларускай «вясковай прозе» ўзнімаўся шэраг глыбокіх маральна-філасофскіх праблем, што было абумоўлена сацыяльна-гістарычным кантэкстам і светапоглядам пісьменнікаў, якія ў большасці сваёй былі выхадцамі з вёскі.

Асноўныя праблемы:

1.Чалавек і зямля. Асэнсоўвалася непарыўная сувязь селяніна са сваёй зямлёй як асновай яго матэрыяльнага і духоўнага існавання. Зямля ўспрымалася як святыня, страта сувязі з якой вяла да маральнай дэградацыі асобы.

2.Захаванне гістарычнай памяці і нацыянальных традыцый. Вёска паказвалася як асяродак захавання народнай культуры, мовы, маральных каштоўнасцей і пераемнасці пакаленняў. Пісьменнікі імкнуліся зафіксаваць гэтую спадчыну, адчуваючы пагрозу яе знікнення пад уплывам урбанізацыі і глабалізацыі.

3.Праблема маральнага выбару. Героі часта апыналіся ў складаных гістарычных абставінах (калектывізацыя, вайна, пасляваеннае аднаўленне), якія патрабавалі ад іх цяжкага выбару паміж дабром і злом, сумленнем і асабістай выгадай, чалавечнасцю і жорсткасцю.

4.Супрацьстаянне вёскі і горада. Разглядалася праблема ўплыву горада на традыцыйны ўклад жыцця, разбурэння векавых маральных устояў і адрыву чалавека ад сваіх каранёў.

Чаму ўзнімаліся гэтыя праблемы?

Гэтыя праблемы сталі актуальнымі ў другой палове ХХ стагоддзя, калі беларуская вёска перажывала карэнныя змены: імклівая ўрбанізацыя вяла да яе заняпаду, адыходзіла старэйшае пакаленне — носьбіты традыцыйнай культуры і памяці пра ключавыя падзеі гісторыі. Пісьменнікі-«вяскоўцы» (Іван Мележ, Янка Брыль, Іван Шамякін, Васіль Быкаў і інш.) адчувалі адказнасць за захаванне духоўнай спадчыны народа. Яны бачылі ў вёсцы не проста месца жыхарства, а калыску нацыі, крыніцу яе маральнай сілы, таму праз лёсы сялян імкнуліся асэнсаваць агульнанацыянальныя і агульначалавечыя пытанні быцця.