Номер 223, страница 136 - гдз по белорусскому языку 8 класс учебник Бадзевіч, Саматыя

223. Прачытайце першы абзац тэксту. Ці вядома, пра каго ідзе размова? Чаму? Прачытайце тэкст цалкам. Вызначце яго тып і будову. Якую стылістычную ролю выконваюць няпоўныя сказы?

Спрадвеку цякла за сялом і аддавала сябе ўсяму свету. Нябёсам — каб заўсёды былі блакітнымі^M. Жаваранку — каб ягоная песня звінела званчэй. Сонцу — каб свяціла ярка і доўга.

Аднойчы запыталіся^C ў крыніцы:

— А што нябёсы, жаваранак ды сонца далі табе?

У адказ пачулі:

— Сонца — сваю цеплыню. Жаваранаку — сваю галасістасць.

Нябёсы — блакіт свой.

Так бы кожнаму з нас (Я. Пархута).

● Дайце тэксту загаловак.

● Сфармулюйце асноўную думку тэксту. Прасачыце, як развівае яе аўтар. Падумайце, чым абумоўлены менавіта такі парадак сказаў у тэксце. Паслядоўная ці паралельная сувязь сказаў у тэксце?

● Каму прызначаецца тэкст? Назавіце адрасата.

У першым абзацы невядома, пра каго ідзе размова. Аўтар выкарыстоўвае дзеясловы жаночага роду (цякла, аддавала), але не называе дзейнік, што стварае інтрыгу. Пра тое, што гаворка ідзе пра крыніцу, мы даведваемся з другога абзаца.

Тэкст адносіцца да мастацкага стылю, тып — апавяданне з элементамі разважання. Будова тэксту: зачын (першы абзац), асноўная частка (дыялог) і канцоўка (апошні сказ-пажаданне).

Няпоўныя сказы робяць выказванне больш лаканічным, дынамічным і эмацыянальным, а таксама дапамагаюць стварыць паралельныя сінтаксічныя канструкцыі.

Тэксту можна даць загаловак: «Шчодрая крыніца», «Урок крыніцы» або «Так бы кожнаму з нас».

Асноўная думка тэксту: трэба бескарысліва аддаваць іншым тое лепшае, што маеш, і ў гэтым знаходзіць радасць і сэнс жыцця. Аўтар развівае гэту думку праз вобраз-алегорыю крыніцы, якая ўсім дорыць свае дары. Дыялог падкрэслівае, што шчодрасць не застаецца без адказу. У канцоўцы аўтар прамым тэкстам выказвае пажаданне, каб кожны чалавек быў такім жа шчодрым.

Парадак сказаў у тэксце абумоўлены логікай развіцця думкі. У тэксце спалучаюцца паслядоўная і паралельная сувязь сказаў. Паралельная сувязь выкарыстоўваецца ў першым абзацы і ў адказе крыніцы для стварэння рытмічнасці і ўзмацнення ўражання.

Тэкст прызначаецца шырокаму колу чытачоў. Адрасат — кожны з нас, пра што сведчыць заключны сказ.