Номер 45, страница 36 - гдз по белорусскому языку 8 класс учебник Бадзевіч, Саматыя

45. Прывядзіце прыклады з кніг, газет, часопісаў і іншых крыніц пяці невялікіх тэкстаў розных стыляў. Ахарактарызуйце тэксты, карыстаючыся дадаткам «Функцыянальныя разнавіднасці маўлення».

1. Навуковы стыль

Прыклад (з падручніка): Вада́ — бінарнае неарганічнае злучэнне з хімічнай формулай H₂O: малекула вады складаецца з двух атамаў вадароду і аднаго — кіслароду, якія злучаны паміж сабой кавалентнай сувяззю. Пры нармальных умовах уяўляе сабой празрыстую вадкасць, без колеру, смаку і паху.

Характарыстыка: Мэта — дакладнае паведамленне навуковых ведаў. Сфера выкарыстання — навука, адукацыя. Асноўныя рысы: тэрміналагічная лексіка (бінарнае злучэнне, атамы, кавалентная сувязь), аб'ектыўнасць, лагічнасць, складаны сінтаксіс, адсутнасць эмацыянальна-ацэначных слоў.

2. Афіцыйна-дзелавы стыль

Прыклад (з заявы): Прашу прадаставіць мне чарговы працоўны водпуск з 20 ліпеня 2024 года тэрмінам на 24 каляндарныя дні.

Характарыстыка: Мэта — рэгуляванне службовых, прававых адносін. Сфера выкарыстання — справаводства, заканадаўства. Асноўныя рысы: стандартнасць, дакладнасць, якая не дапускае іншага тлумачэння, афіцыйная лексіка (прадаставіць, працоўны водпуск, каляндарныя дні), адсутнасць эмацыянальнасці.

3. Публіцыстычны стыль

Прыклад (з газеты): Будучыня нашай краіны — у руках моладзі. Менавіта таму так важна ствараць умовы для самарэалізацыі маладых спецыялістаў, падтрымліваць іх ініцыятывы і давяраць самыя адказныя ўчасткі працы. Гэта інвестыцыі ў заўтрашні дзень Беларусі!

Характарыстыка: Мэта — інфармаванне і ўздзеянне на грамадскую думку. Сфера выкарыстання — сродкі масавай інфармацыі. Асноўныя рысы: актуальнасць, спалучэнне экспрэсіі і стандарту, сацыяльна-палітычная лексіка, выкарыстанне ацэначных слоў (важна, адказныя), заклікаў.

4. Мастацкі стыль

Прыклад (з кнігі): Сінія цені ляглі на дол. За акном шапацеў, нібы старая бабка, вецер, варушыў вершаліны дрэў. Дзесьці далёка, за паплавамі, тужліва крычаў бугай, і гэты крык яшчэ больш падкрэсліваў навакольную цішу.

Характарыстыка: Мэта — стварэнне мастацкіх вобразаў і эмацыянальнае ўздзеянне на чытача. Сфера выкарыстання — мастацкая літаратура. Асноўныя рысы: вобразнасць, эмацыянальнасць, шырокае выкарыстанне мастацкіх сродкаў (параўнанне: нібы старая бабка; эпітэты: сінія цені; персаніфікацыя: вецер шапацеў).

5. Гутарковы стыль

Прыклад (з дыялогу): — Прывітанне! Ну, як ты? Сто гадоў не бачыліся! — О, і ты тут! Нармальна ўсё. А ты як, чым займаешся? Хадзем мо кавы вып'ем, пагаворым.

Характарыстыка: Мэта — непасрэдныя зносіны ў бытавых сітуацыях. Сфера выкарыстання — штодзённыя неафіцыйныя зносіны. Асноўныя рысы: непадрыхтаванасць, нязмушанасць, дыялагічная форма, выкарыстанне размоўнай лексікі (ну, мо, хадзем), няпоўныя сказы, эмацыянальнасць.