Номер 46, страница 38 - гдз по белорусскому языку 8 класс учебник Бадзевіч, Саматыя

46. Прачытайце тэкст. Вусна перакажыце яго.

У старажытнасці тэксты запісвалі без прабелаў паміж словамі і сказамі, без знакаў прыпынку. Чытанне такіх запісаў было марудным і складаным. Каб палегчыць яго, трэба было перш за ўсё адзначыць межы сказаў. Так з’явілася кропка — першы і асноўны знак члянення тэксту. На аснове кропкі паўсталі іншыя знакі: пытальнік і клічнік, коскі.

У «Граматыцы славенскай» Мялеція Сматрыцкага (1619) з’явілася круглая дужкі, якія называлі «вместным» знакам.

Тэкст без прабелаў

Увайшлі ва ўжыванне таксама дужкі, працяжнік, двукоссе. Дарэчы, працяжнік увёў Карамзін і назваў яго «рысай». Барсаў, вучань Ламаносава, называў гэты знак «маўчанка» і казаў, што яна «распачатую гаворку перапыняе альбо зусім, альбо на малы час для выражэння жарсці*, альбо для падрыхтоўкі чытача да якога-небудзь надзвычайнага, нечаканага слова ці наступнага дзеяння. Але больш за ўсё яна служыць да падзелу асоб, якія размаўляюць, каб не мець патрэбы называць іх пры кожнай змене ў працяглай гутарцы».

М. Сматрыцкі

У пачатку сказа стала абавязковай загалоўная літара, а ў пачатку абзаца — чырвоны радок.

Да канца XVIII стагоддзя сфарміраваўся асноўны склад знакаў прыпынку, якія — ад лацінскай назвы кропкі «пунктум» — прынята называць знакамі пунктуацыі.

Знакі прыпынку раней мелі іншыя назвы: кропку з коскай называлі «полуточием», клічнік — «удивим», двукоссе — «пресекательным», ці «отменительным», знакам і перанос — «единительным» (Паводле М. Панова).

• Вызначце і паразважайце, якія з сучасных знакаў прыпынку раней так называліся і чаму: удивиный знак, рыса, знак спыняльны і отменительный, сумесны знак, полуточие, маўчанка.