Номер 5, страница 29 - гдз по белорусской литературе 9 класс учебник Праскаловіч, Рагойша

5. Вызначце грамадска-гістарычнае значэнне дзейнасці Ф. Скарыны для агульнаславянскай і еўрапейскай культур.

5. Дзейнасць Францыска Скарыны мае выключнае грамадска-гістарычнае значэнне як для славянскага свету, так і для ўсёй еўрапейскай культуры.

Значэнне для агульнаславянскай культуры:

- Заснаванне кнігадрукавання ва ўсходніх славян. Ф. Скарына першым сярод усходніх славян выдаў друкаваную кнігу («Псалтыр», 1517) на старабеларускай мове. Гэта зрабіла Біблію даступнай для шырокіх колаў насельніцтва і стала магутным штуршком для развіцця асветы і пісьменнасці.

- Развіццё беларускай літаратурнай мовы. У сваіх выданнях Скарына свядома выкарыстоўваў элементы жывой народнай гаворкі, што спрыяла фарміраванню і ўнармаванню беларускай літаратурнай мовы. Яго прадмовы і пасляслоўі з'яўляюцца першымі ўзорамі беларускай публіцыстыкі і літаратурнай крытыкі.

- Прапаганда гуманістычных ідэй. У сваіх каментарыях да Бібліі Скарына выступаў як асветнік-гуманіст. Ён прапагандаваў ідэі патрыятызму, важнасці адукацыі, павагі да чалавечай асобы і маральнага ўдасканалення.

Значэнне для еўрапейскай культуры:

- Выдатны дзеяч еўрапейскага Адраджэння. Атрымаўшы бліскучую адукацыю ў вядучых універсітэтах Еўропы (Кракаў, Падуя), Скарына стаў адным з найбольш яркіх прадстаўнікоў рэнесанснай культуры ва Усходняй Еўропе.

- Уклад у агульнаеўрапейскі рэфармацыйны рух. Перакладаючы Біблію на зразумелую народу мову, Скарына дзейнічаў у рэчышчы агульнаеўрапейскіх тэндэнцый Рэфармацыі, якія ставілі за мэту зрабіць Святое Пісанне даступным кожнаму верніку. Яго праца стаіць у адным шэрагу з дзейнасцю Марціна Лютэра і іншых еўрапейскіх рэфарматараў.

- Культурны пасярэднік паміж Захадам і Усходам. Сваёй дзейнасцю ў Празе і Вільні Ф. Скарына спрыяў сінтэзу дасягненняў заходнееўрапейскай культуры з духоўнымі традыцыямі ўсходняга славянства, выступаючы ў ролі культурнага моста паміж дзвюма часткамі кантынента.