Номер 339, страница 207 - гдз по белорусскому языку 10 класс учебник Валочка, Васюковіч

339. Прачытайце тэкст. Вызначце яго стыль. Падбярыце загаловак у адпаведнасці з асноўнай думкай тэксту.

Узімку, калі дні становяцца карацейшымі, а сонца паказваецца не так часта, без штучнага асвятлення ні дома, ні ў школе, ні на працы абысціся немагчыма. Аднак нават у такі час можна крыху сэканоміць на электраэнергіі і знізіць нагрузку на прыроду. Трэба ўсяго толькі выбраць правільныя лямпачкі.

Сёння існуюць чатыры віды лямпаў: напальвання, люмінесцэнтная, святлодыёдная і галагенная. Апошняя ў быце амаль не выкарыстоўваецца.

Цікава, што лямпачка напальвання з’явілася яшчэ ў XIX стагоддзі, але да гэтага часу не страчвае папулярнасці сярод спажыўцоў. Прычына даволі простая: такая лямпачка вельмі танная. І ў некаторым сэнсе яе можна назваць нават экалагічнай, таму што робяць яе са шкла і металу — кампанентаў, бяспечных для навакольнага асяроддзя. Яна не патрабуе ніякай спецыяльнай утылізацыі*. Тым не менш назваць такую лямпачку цалкам «зялёнай» нельга, бо яе эфектыўнасць пры магутнасці ў 100 Вт складае не больш за 10 %. Астатняя спажытая энергія расходуецца ў выглядзе цяпла і выпраменьвання ў нябачным для чалавека ІЧ-дыяпазоне. Сярэдні тэрмін службы сучаснай лямпачкі напальвання складае 1 тысячу гадзін. Для параўнання: у святлодыёднай ён у 35 разоў больш.

Дарэчы, над святлодыёднымі лямпамі навукоўцы пачалі працаваць яшчэ ў пачатку ХХ стагоддзя. Але ў масавую вытворчасць яны ўвайшлі толькі ў 2000-я гады. Цяпер такія лямпы лічацца найбольш энергаэфектыўнымі і даўгавечнымі, бо могуць выкарыстоўвацца да 50 тысяч гадзін. Яны нетаксічныя і не патрабуюць спецыяльнай утылізацыі. Нягледзячы на ўсе перавагі святлодыёдных лямпаў у параўнанні з іншымі відамі штучнага асвятлення, іх распаўсюджванне стрымлівае адзін немалаважны фактар — высокі кошт. Аднак спецыялісты сцвярджаюцьФ, што такія лямпачкі вельмі хутка акупляюцца.

І святлодыёдныя, і галагенныя, і лямпы напальвання не ўтрымліваюць у сабе ніякіх шкодных рэчываў, у адрозненне ад люмінесцэнтных, якія доўгі час лічыліся вельмі экалагічнымі.

Сапраўды, яны дазваляюць эканоміць электраэнергію, яны больш танныя за святлодыёдныя. Аднак у адной такой стандартнай лямпе змяшчаецца ад 3 да 5 мг ртуці, якая пры разбурэнні або пашкоджанні колбы можа выклікаць цяжкае атручэнне. Менавіта таму іх нельга выкідаць разам з агульным смеццем. Такія лямпы неабходна змяшчаць у спецыяльныя кантэйнеры, адкуль іх потым забіраюць на абясшкоджванне.

Такім чынам, трэба ведаць не толькі тэхнічныя характарыстыкі лямпачак, але і тое, як правільна іх утылізаваць (З часопіса «Родная прырода»).

Якія віды лямпачак існуюць? Якія лямпачкі вы параіце выкарыстоўваць аднакласнікам (бацькам, знаёмым)? Пракаменціруйце свой выбар.

Выпішыце з тэксту прыназоўнікі разам са словамі, да якіх яны адносяцца.

Вызначце разрад прыназоўнікаў паводле будовы.

Назавіце спецыфічныя для беларускай мовы прыназоўнікавыя словазлучэнні.

Растлумачце напісанне выдзеленых слоў.

Карыстаючыся спецыяльнай літаратурай ці інтэрнэт-рэсурсамі, падрыхтуйце паведамленне пра галагенныя лямпачкі.

Прачытайце тэкст. Вызначце яго стыль. Падбярыце загаловак у адпаведнасці з асноўнай думкай тэксту.

Якія віды лямпачак існуюць? Якія лямпачкі вы параіце выкарыстоўваць аднакласнікам (бацькам, знаёмым)? Пракаменціруйце свой выбар.

Выпішыце з тэксту прыназоўнікі разам са словамі, да якіх яны адносяцца. Вызначце разрад прыназоўнікаў паводле будовы.

Назавіце спецыфічныя для беларускай мовы прыназоўнікавыя словазлучэнні.

Растлумачце напісанне выдзеленых слоў.

Карыстаючыся спецыяльнай літаратурай ці інтэрнэт-рэсурсамі, падрыхтуйце паведамленне пра галагенныя лямпачкі.