Номер 45, страница 31 - гдз по белорусскому языку 10 класс учебник Валочка, Васюковіч

45. Сцісла перакажыце тэкст па-беларуску. Дайце загаловак у адпаведнасці са стылем тэксту.

Языковые нормы не выдумываются учёными. Они отражают закономерные процессы и явления, которые происходят в языке и поддерживаются речевой практикой. К основным источникам языковой нормы относятся произведения писателей-классиков и современных писателей, средства массовой информации, общепринятое современное употребление, данные живого и анкетного опросов, научные исследования учёных-языковедов.

Литературная норма зависит от условий, в которых осуществляется речь. Языковые средства, уместные в одной ситуации (бытовое общение), могут оказаться нелепыми в другой (официально-деловое общение). Норма не делит средства языка на хорошие и плохие, а указывает их коммуникативную целесообразность (Л. Введенская, П. Червинский).

Растлумачце значэнне выдзеленых тэрмінаў.

• Назавіце складаныя сказы ў рускамоўным тэксце.

Моўныя нормы

Моўныя нормы не з'яўляюцца вынаходствам вучоных. Яны служаць адлюстраваннем заканамерных працэсаў, якія адбываюцца ў мове і падмацоўваюцца маўленчай практыкай. Крыніцамі моўнай нормы з'яўляюцца творы пісьменнікаў-класікаў і сучасных аўтараў, сродкі масавай інфармацыі, агульнапрынятае ўжыванне, а таксама даныя апытанняў і навуковыя даследаванні лінгвістаў.

Літаратурная норма залежыць ад канкрэтных умоў, у якіх адбываецца маўленне. Таму моўныя сродкі, дарэчныя ў адной сітуацыі, напрыклад, у бытавых зносінах, могуць быць недарэчнымі ў іншай, напрыклад, у афіцыйна-дзелавой. Норма не класіфікуе моўныя сродкі як «добрыя» ці «дрэнныя», а паказвае на мэтазгоднасць іх выкарыстання ў пэўнай камунікатыўнай сітуацыі.

Растлумачэнне выдзеленых тэрмінаў:

Язык (мова) – гэта сістэма знакаў і правіл іх спалучэння, якая служыць сродкам зносін, мыслення і перадачы інфармацыі.

Речь (маўленне) – гэта канкрэтнае выкарыстанне мовы ў працэсе камунікацыі, сам працэс гаварэння або пісьма.

Литературная норма (літаратурная норма) – гэта агульнапрынятыя правілы вымаўлення, ужывання слоў, іх граматычных форм і сінтаксічных канструкцый, якія лічацца ўзорнымі.

Складаныя сказы ў рускамоўным тэксце:

Они отражают закономерные процессы и явления, которые происходят в языке и поддерживаются речевой практикой.

Литературная норма зависит от условий, в которых осуществляется речь.

Норма не делит средства языка на хорошие и плохие, а указывает их коммуникативную целесообразность.