Номер 3, страница 48 - гдз по белорусской литературе 10 класс учебник Бязлепкіна-Чарнякевіч, Акушэвіч

3. Часам Сімёна Полацкага вобразна называюць першым беларускім авангардыстам. Наколькі, на ваш погляд, гэта адпавядае сапраўднасці?

3. Сцвярджэнне, што Сімяон Полацкі быў першым беларускім авангардыстам, з'яўляецца вобразнай метафарай, але яна мае пад сабой пэўныя падставы. Гэтая характарыстыка падкрэслівае яго наватарства і эксперыментальны падыход да паэтычнай творчасці, што рэзка вылучала яго на фоне тагачаснай літаратурнай традыцыі.

Галоўным аргументам на карысць такой ацэнкі з'яўляецца майстэрскае валоданне Сімяонам Полацкім тэхнікай фігурных вершаў (carmina figurata). Ён ствараў вершы ў форме крыжа, зоркі, сэрца, лабірынта, дзе візуальны малюнак тэксту дапаўняў і ўзмацняў яго сэнс. Гэта прамое прадвесце візуальнай паэзіі, якую актыўна распрацоўвалі авангардысты XX стагоддзя. Акрамя таго, ён часта выкарыстоўваў складаныя формы, такія як акравершы (акрастыхі) і паліндромы, што сведчыць пра яго імкненне да пашырэння межаў паэтычнай формы.

Аднак варта разумець, што ўсе гэтыя эксперыменты былі характэрнымі для еўрапейскай літаратуры стылю барока. Сімяон Полацкі не вынаходзіў гэтыя формы, а быў бліскучым прадстаўніком і папулярызатарам барочнай паэтыкі на ўсходнеславянскіх землях. Яго наватарства заключалася ва ўкараненні перадавых еўрапейскіх тэндэнцый, а не ў радыкальным разрыве з традыцыяй, што ўласціва авангарду. Мэты яго творчасці былі пераважна дыдактычнымі і рэлігійна-асветніцкімі, а не эпатажнымі ці рэвалюцыйнымі.

Такім чынам, называць Сімяона Полацкага авангардыстам можна толькі ўмоўна. Гэты тэрмін дапамагае сучаснаму чытачу ацаніць маштаб яго эксперыментаў з формай. Аднак з гісторыка-літаратурнага пункту гледжання ён быў выдатным паэтам эпохі барока, рэфарматарам вершаскладання і асветнікам, чыя творчасць падрыхтавала глебу для літаратуры новага часу, але не была авангардам у яго класічным разуменні.