Номер 2, страница 236 - гдз по белорусской литературе 11 класс учебник Мельнікава, Ішчанка

2. Патлумачце назву навелы У. Сцяпана «Адна капейка» і вызначце яе філасофскі змест.

2. Назва навелы Уладзіміра Сцяпана «Адна капейка» мае як прамы, так і метафарычны сэнс. З аднаго боку, яна літаральна адлюстроўвае галоўнага «героя» твора — манету наміналам у адну капейку, вакол падарожжа якой і будуецца сюжэт. З іншага боку, назва сімвалічная: праз вобраз самай дробнай, амаль нічога не вартай у матэрыяльным свеце рэчы аўтар паказвае яе значнасць у жыцці розных людзей і даследуе глыбокія маральныя і філасофскія праблемы.

Філасофскі змест навелы заключаецца ў наступным:

1.Праблема сапраўдных і ўяўных каштоўнасцей. Аўтар паказвае, што матэрыяльныя даброты (сімвалам якіх выступае капейка) часта з'яўляюцца ўяўнымі. Для кагосьці манета — проста смецце, а для кагосьці — адзіная надзея ці сімвал шчасця. Сапраўднымі ж каштоўнасцямі з'яўляюцца дабрыня, міласэрнасць, любоў, спачуванне, якія не вымяраюцца грашыма.

2.Ідэя ўзаемасувязі чалавечых лёсаў. Падарожнічаючы ад аднаго чалавека да іншага, капейка нібы звязвае паміж сабой розныя лёсы, часам нават не знаёмых паміж сабой людзей. Гэта падкрэслівае думку, што ўсе людзі і падзеі ў свеце ўзаемазвязаны, і кожны ўчынак мае свой водгук.

3.Вечнае і часовае. Манета, як прадмет, значна больш даўгавечная за чалавечае жыццё. Яна перажывае сваіх гаспадароў, становячыся маўклівым сведкам іх радасцей, бедаў і ўчынкаў. Гэта наводзіць на роздум пра хуткаплыннасць чалавечага існавання і пра тое, які след пакідае пасля сябе чалавек.

4.Маральны выбар чалавека. Стаўленне персанажаў да знойдзенай або атрыманай капейкі выяўляе іх унутраную сутнасць: прагнасць, шчодрасць, абыякавасць ці дабрыню. Такім чынам, манета становіцца своеасаблівым выпрабаваннем для чалавечай душы.