Номер 4, страница 236 - гдз по белорусской литературе 11 класс учебник Мельнікава, Ішчанка

4. Дайце ацэнку паводзінам Дзяніса Зазыбы і Радзівона Чубара. Чым адрозніваюцца іх жыццёвыя філасофіі? У чым бачаць сваю віну героі рамана?

4. Паводзіны Дзяніса Зазыбы і Радзівона Чубара ў рамане кардынальна адрозніваюцца. Дзяніс — заўзяты ўласнік, яго ўчынкі прадыктаваны выключна прагай нажывы і асабістай выгады. Ён дзейнічае жорстка, падступна і не грэбуе ніякімі сродкамі для дасягнення сваіх мэт, што характарызуе яго як адмоўнага персанажа. Паводзіны Радзівона Чубара больш складаныя і супярэчлівыя. Ён працавіты чалавек, але ім рухае не толькі жаданне агульнага дабра, але і славалюбства, зайздрасць і імкненне да ўлады. Яго ўчынкі часта з’яўляюцца вынікам унутранай барацьбы паміж старымі, уласніцкімі звычкамі і новымі, калектывісцкімі ідэаламі.

Жыццёвыя філасофіі герояў кантрасныя. Філасофія Дзяніса Зазыбы — гэта філасофія індывідуаліста-ўласніка: «мая хата з краю», галоўнае — асабістае ўзбагачэнне. Ён не прымае новую калектыўную рэчаіснасць і змагаецца за захаванне свайго аднаасобнага свету. Радзівон Чубар, наадварот, спрабуе прыстасавацца да новых умоў. Яго жыццёвая філасофія — гэта пошук свайго месца ў новым грамадстве. Ён хоча быць лідарам, весці за сабой людзей, але яго разуменне калектывізму яшчэ не пазбаўлена эгаістычных памкненняў. Ён — чалавек пераходнага перыяду, у якім змагаюцца старое і новае.

Героі па-рознаму бачаць сваю віну. Дзяніс Зазыба, хутчэй за ўсё, не адчувае маральнай віны за свае дзеянні, бо лічыць іх натуральнымі ў барацьбе за ўласнасць і дабрабыт. Яго віна вызначаецца з пункту гледжання савецкай ідэалогіі — ён «кулак», вораг калектывізацыі. Віна Радзівона Чубара мае больш глыбокі, унутраны характар. Ён усведамляе свае памылкі, зробленыя праз славалюбства і празмерную самаўпэўненасць. Ён адчувае віну за сваю жорсткасць у адносінах да іншых, за зайздрасць, за тое, што не заўсёды мог паставіць агульныя інтарэсы вышэй за асабістыя. Яго віна — гэта віна чалавека, які вучыцца жыць па-новаму, спатыкаючыся і памыляючыся.