Номер 8, страница 11 - гдз по белорусскому языку 8 класс учебник Бадзевіч, Саматыя

8. Успомніце прыметы тэксту і пералічыце іх. Прачытайце мініяцюру і яе аналіз.

Лясная дарога

Іду лесам. Смарагдавыя* ствалы алешын. І ствалы елак — ружовыя, разагрэтыя, як з лазні выйшлі.

Лясная дарога — шырокая прасека, зарослая травой. Быццам зялёная рака.

• Як вы лічыце, ці ўласцівы гэтай мініяцюры прыметы тэксту? Адказ аргументуйце.

• Параўнайце свой адказ з прыведзеным ніжэй тэкстам К. І. Нікіцінай.

«Прыметы тэксту — загаловак (ці яго магчымасць), тэма, ідэя; члянімасць — пачатак, асноўная частка, канец; звязнасць, кампазіцыйная завершанасць, стылістычнае адзінства.

Усімі гэтымі прыметамі валодае прыведзеная вышэй мініяцюра.

Яна мае загаловак — «Лясная дарога».

У гэтым загалоўку адлюстравана тэма тэксту, з якой непарыўна звязана ідэя: лясная дарога — прыгожая, маляўнічая, ісці па ёй прыемна, радасна. Нягледзячы на тое што мініяцюра складаецца ўсяго толькі з чатырох простых сказаў, у ёй ёсць усе кампазіцыйныя часткі тэксту. Пералічым іх.

1. Пачатак тэксту — 1-ы сказ — Іду лесам. Калі б аўтар не ішоў лесам, то не бачыў бы лясной дарогі, не апісаў бы яе — не было б і гэтай мініяцюры.

2. Асноўная частка — апісанне лясной дарогі — 2, 3 і 4-ы сказы. Гэта частка, у сваю чаргу, дзеліцца на больш дробныя: а) ствалы алешын; б) ствалы елак; в) шырокая прасека.

3. Канец тэксту — параўнанне лясной дарогі — прасекі з зялёнай ракой; параўнальны зварот — Быццам зялёная рака, які аддзелены ад асноўнай часткі 4-га сказа кропкай.

Усе часткі тэксту звязаны па сэнсе і структурна: яны раскрываюць адну агульную тэму і асноўную думку; у іх адзіны часавы план — цяперашні час. Параўнанне лясной дарогі — прасекі з зялёнай ракой вяртае нас да загалоўка мініяцюры — «Лясная дарога», і тэкст атрымлівае кампазіцыйную завершанасць: па задуме аўтара ў ім сказана ўсё, і нічога ні дапаўняць, ні скарачаць, ні змяняць не патрэбна.

Стыль мініяцюры — мастацкі. Незвычайную нагляднасць апісанню надаюць эпітэты і параўнанні: ствалы алешыны — смарагдавыя, ствалы елак — ружовыя, разагрэтыя, як з лазні выйшлі, дарога — прасека — быццам зялёная рака. Аўтар мініяцюры — сапраўдны майстар слова Ф. Абрамаў».

Так, мініяцюра «Лясная дарога» валодае ўсімі прыметамі тэксту.

Яна мае загаловак — «Лясная дарога». У гэтым загалоўку адлюстравана тэма тэксту, з якой непарыўна звязана ідэя: лясная дарога — прыгожая, маляўнічая, ісці па ёй прыемна, радасна.

Нягледзячы на тое што мініяцюра складаецца ўсяго толькі з чатырох простых сказаў, у ёй ёсць усе кампазіцыйныя часткі тэксту:

1.Пачатак тэксту — 1-ы сказ — Іду лесам.

2.Асноўная частка — апісанне лясной дарогі — 2, 3 і 4-ы сказы. Гэта частка, у сваю чаргу, дзеліцца на больш дробныя: а) ствалы алешын; б) ствалы елак; в) шырокая прасека.

3.Канец тэксту — параўнанне лясной дарогі — прасекі з зялёнай ракой; параўнальны зварот — Быццам зялёная рака.

Усе часткі тэксту звязаны па сэнсе і структурна: яны раскрываюць адну агульную тэму і асноўную думку; у іх адзіны часавы план — цяперашні час. Параўнанне лясной дарогі — прасекі з зялёнай ракой вяртае нас да загалоўка мініяцюры — «Лясная дарога», і тэкст атрымлівае кампазіцыйную завершанасць: па задуме аўтара ў ім сказана ўсё, і нічога ні дапаўняць, ні скарачаць, ні змяняць не патрэбна.

Стыль мініяцюры — мастацкі. Незвычайную нагляднасць апісанню надаюць эпітэты і параўнанні: ствалы алешыны — смарагдавыя, ствалы елак — ружовыя, разагрэтыя, як з лазні выйшлі, дарога — прасека — быццам зялёная рака.